شماره مصوبه: 1001

  • شماره جلسه: 179
  • تاریخ تصویب: ۲۵ دی ۱۳۹۴
  • تاریخ صدور: ۲۱ فروردین ۱۳۹۵
  • شماره مصوبه: 1001
  • موضوع: واحدها و مراکز حوزوی

سند چشم‌انداز حوزه‌های علمیه

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین و الصلوه و السلام علی سیدنا و نبینا ابی القاسم المصطفی محمّد، و علی آله الأطیبین الأطهرین المنتجبین، الهداه المهدیین، سیّما بقیه الله فی الأرضین؛ و اللعنُ علی اعدائهم اجمعین، من الآن الی یوم الدین.

مقدمه

حوزه علمیه بر مبنای تعالیم قرآن کریم و مکتب اهل بیت علیهم السلام، مسئولیت مهم تبیین و تفسیر، تعلیم و تربیت، تبلیغ، دعوت و دفاع از دین را در راستای اعلای کلمه توحید به عهده دارد.

این رسالت عظیم، استمرار رسالت نبی مکرم صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بیت علیهم السلام است که در عصر غیبت بر عهده فقیهان جامع الشرایط گذارده شده است.

حوزه‌های علمیه به عنوان مهد پرورش مجتهدان وارسته، با بهره‌گیری از منابع اصیل اجتهاد، اقامه دین را در ابعاد فردی، اجتماعی و حاکمیتی وظیفه خود می‌داند و در امتداد عظمت‌آفرینی خود، در عصر امام خمینی قدس سره به استقرار و استمرار حکومت اسلامی بر پایه فقه اهل بیت علیهم السلام اهتمام تام دارد. اکنون که این نظام مقدس پایه‌گذاری تمدن اسلامی را در دستور کار خود قرار داده است، بازخوانی رسالت، مأموریت‌ها، اهداف و برنامه‌های حوزه بر مبنای رهنمودهای حضرت امام قدس سره، مقام معظم رهبری مد ظله العالی و مراجع عظام تقلید دامت برکاتهم ضرورت مضاعف می‌یابد. امید است این تلاش گامی در جهت رضایت حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف و برپایی حکومت جهانی آن امام همام باشد؛ انشاءالله.

رسالت حوزه‌های علمیه

اقامه دین و اعلای کلمه توحید مبتنی بر اجتهاد بر پایه قرآن، سنت نبوی صلی الله علیه و آله و سلم و مکتب اهل بیت علیهم السلام.

مأموریت‌های حوزه‌های علمیه

1) استنباط، تبیین و تعمیق آموزه‌های اسلام و مکتب تشیع در عرصه‌های مختلف علوم و معارف اسلامی به ویژه فقه؛

2) تبیین روشمند و صیانت هوشمندانه از اسلام ناب و مکتب تشیع؛

3) نظریه‌پردازی و تولید علم در حوزه‌های مختلف علوم اسلامی ـ انسانی؛

4) تربیت نیروی انسانی برای رفع نیازهای دینی جامعه، نظام اسلامی و حوزه‌های علمیه؛

5) تبلیغ، ترویج، تثبیت و تعمیق ارزش‌ها و معارف اسلامی در سطح ملی و فراملی؛

6) پشتیبانی و حمایت از نظام اسلامی و هدایت در جهت تحکیم، تقویت و اعتلای آن؛

7) تلاش جهت تحقق تمدن اسلامی بر اساس آیات قرآن کریم و آموزه‌های مکتب اهل بیت علیهم السلام.

چشم‌انداز حوزه علمیه در افق 1404

حوزه علمیه در افق 1404 نهادی است:

متعالی، مرجع نهادهای همسو، مؤثرترین اسوه برای مخاطبان، فراگیر در سطح ملی، پاسخگو و نقش‌آفرین در سطح بین‌الملل و پیشرو در ارائه جامع، متقن و فاخر دین و مکتب اهل بیت علیهم السلام.

در این افق حوزه علمیه برخوردار از ویژگی‌های ذیل است:

8) مرجعیت عالی رسمیت‌ یافته در نظام‌های تهذیبی ـ تربیتی، آموزشی، پژوهشی و تبلیغی دینی؛

9) توانمندی در تولید و توسعه دانش، بینش و گرایش دینی فرد و اجتماع، همگام با نهضت علمی و جنبش نرم‌افزاری؛

10) پرچمداری استقرار حیات طیبه و تمدن اسلامی در عرصه جهانی؛

11) مرجعیت در مهندسی فرهنگ دینی در جهت نهادینه‌سازی دین‌مداری مبتنی بر معارف قرآن و عترت علیهم السلام؛

12) ایفای نقش هدایتی در عرصه‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی نظام و جریان دادن دین در زندگی فردی، اجتماعی و حاکمیتی؛

13) تقویت و تعمیم فرهنگ جهاد و شهادت، ایثارگری و ولایت‌مداری در امت اسلامی با تأکید بر همگرایی و وحدت؛

14) توانمندی در پیشگیری و مقابله با جنگ نرم جهانی، انحرافات، خرافات و ابزارها و روش‌های تخریبی دشمنان در عرصه مقابله با دین؛

15) مرجعیت در تبیین و ترسیم فرهنگ اصیل مهدویت؛

16) سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری جامع‌نگر، پویا و هوشمند در حوزه؛

17) دارای سازمان‌های هم‌افزا، هماهنگ، همگرا، متوازن، رسمی، چابک، پاسخگو و غیرموازی؛

18) دارای منابع و سرمایه‌های انسانی متخصص، خلاق، توانمند و مؤثر؛

19) بهره‌مند از فناوری‌های مناسب و روزآمد با حفظ شیوه و سنت‌های سلف صالح؛

20) مستقل از نظر مالی؛

21) دارای نظام نظارتی هدایتگر و سازنده.

مبانی و ارزش‌های اساسی حوزه‌های علمیه

1) توحید‌باوری، خدامحوری، تعبد و دین‌مداری در همه ساحت‌ها و شئون، با تفقه جامع و اجتهادی در دین؛

1) کامل و جامع‌دانستن دین مبین اسلام برای اداره همه ساحت‌های زندگی انسان در همه اعصار و دوران‌ها؛

2) محوریت ثقلین، قرآن و اهل بیت‌ علیهم السلام در تفقه، تبیین و ترویج دین؛

3) خردورزی، حکمت و بصیرت؛

4) محوریت تهذیب، تزکیه، اخلاق و معنویت در همه شئون فردی، سازمانی و اجتماعی؛

5) امتزاج علم، ایمان و عمل صالح؛

6) تداوم خط روشن امامت و ولایت مبتنی بر فرهنگ «غدیر» و «مهدویت»؛

7) آرمان‌خواهی واقع‌بینانه و تلکیف‌گرایی مجاهدانه مبتنی بر فرهنگ عاشورایی؛

8) توجه به اندیشه‌ها و رهنمود‌های حضرت امام خمینی قدس سره و مقام معظم رهبری مد ظله العالی و مراجع عظام تقلید دام عزهم؛

9) حمایت و پشتیبانی از ولایت مطلقه فقیه، ولی فقیه زمان و نظام مقدس جمهوری اسلامی؛

10) پیشبرد علوم و اندیشه اسلامی از طریق اجتهاد و خلاقیت؛

11) تکریم علم، عالم و متعلم و حفظ سنت‌های سلف صالح؛

12) معروف‌گرایی و منکر ستیزی؛

13) عدالت‌خواهی، آزادگی، ستم‌ستیزی و دفاع از مظلومان و محرومان؛

14) تفکیک‌ناپذیری دین از سیاست؛

15) نقش هدایتگرانه و پدرانه در جامعه؛

16) تقویت امت واحده اسلامی؛

17) پاسخگو بودن در برابر نیازهای دینی مخاطبان و جامعه؛

18) مسئولیت‌پذیری در برابر مشکلات و آلام جامعه بشری؛

19) نظم و انضباط و قانون‌مداری در همه شئون فردی، سازمانی و اجتماعی؛

20) الگو و مردمی بودن؛ ساده‌زیستی و زیّ طلبگی؛

21) سعه صدر؛ نقد‌پذیری؛ خیرخواهی و تعاون؛

22) استقلال، خوداتکایی و خودباوری؛

23) کرامت انسانی و کوشش برای فلاح و رستگاری او؛

24) فرهنگ گفتمان و تعامل علمی و منطقی با سایر ادیان و مذاهب.

سیاست‌های کلان حوزه‌های علمیه

2) محوریت معارف قرآن و اهل بیت علیهم السلام، در تمام اقدامات؛

3) اهتمام جدی بر تحقق اندیشه‌ها و رهنمودهای امام راحل ره و مقام معظم رهبری دام ظله العالی و بهره‌مندی از منویات و فرمایشات مراجع عظام مد ظلهم؛

4) صیانت از کرامت انسانی و ارج‌گذاری متناسب با منزلت معنوی و علمی حوزویان؛

5) اهتمام جدی به حفظ، ترمیم و بالندگی ارزش‌ها و سنت‌های اصیل و کارآمد سلف صالح حوزه؛

6) اهتمام به تقویت سلوک معنوی و ارتباط احسن حوزویان با مردم؛

7) اهتمام به حفظ و تقویت وحدت و همبستگی اجتماعی حوزویان؛

8) تقویت تعامل حوزه‌های علمیه با نظام اسلامی و حمایت از آن؛

9) تلاش جهت هدایت نهادها و جریان‌های فکری ـ فرهنگی در سطح ملی و فراملی؛

10) اهتمام به حفظ استقلال همه‌جانبه حوزه‌های علمیه با تکیه بر توانمندی‌های حوزه، همراه با بهره‌گیری از ظرفیت‌های محیطی؛

11) تأکید بر عدالت‌محوری و شایسته‌گزینی؛

12) هوشمندی و مراقبت در بهره‌برداری از علوم و تجارب بشری و فناوری‌های نوین با تأکید بر حفظ هویت حوزه‌های علمیه؛

13) تأکید بر کیفیت‌گرایی و رشد هدفمند و متوازن در ابعاد محتوایی و ساختاری حوزه‌های علمیه؛

14) اهتمام به شناسایی و جذب استعدادهای برتر و توجه ویژه به شکوفاسازی، تربیت و ارتقاء‌ نخبه حوزوی؛

15) تمرکز‌گرایی در راهبری و سیاست‌گذاری و تأکید بر واگذاری اختیارات و مسئولیت‌ها در اجرا؛

16) تأکید بر نظم و انضباط و گردش روان و قانونمند فعالیت‌ها و امور متناسب با شئون حوزوی؛

17) تأکید بر اتخاذ رویکردهای جامع و هم‌افزا در عرصه‌های مختلف کارکردی؛

18) تأکید بر نظارت و ارزیابی جامع، فراگیر، مستمر و قانونمند در تمام سطوح و عرصه‌ها به منظور اصلاح و بهبود.

اهداف کلان حوزه‌های علمیه

19) فعال در فهم اجتهادی و جامع دین با تکیه بر فقه حکومتی و رویکرد فقه جواهری؛

20) تأمین و تربیت جامع و متوازن عالمان و فقیهان وارسته و توانمند در عرصه‌های آموزشی، پژوهشی، تبلیغی، تهذیبی و مدیریتی؛

21) تأمین و تولید علم، اندیشه و فرهنگ متقن و متناسب با نیاز جوامع و در طراز جهانی مبتنی بر آموزه‌های قرآن و مکتب اهل بیت علیهم السلام؛

22) تبلیغ کارآمد، فراگیر، هدایتگر و پاسخگو به نیازهای دینی جامعه و نظام؛

23) حضور فعال، مؤثر و برجسته در عرصه‌های فرهنگی و تمدنی در سطح بین‌الملل؛

24) ایجاد سازمانی چابک، کارآمد و فراگیر متکی بر دانش، ارزش و سنت‌های اصیل حوزوی؛

25) نقش‌آفرینی فعال و مؤثر در مدیریت تحولات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی همسو با نظام اسلامی؛

26) دستیابی به علوم اجتماعی و انسانی مبتنی بر آموزه‌های وحیانی، در جهت استقرار تمدن جهانی اسلام؛

27) ایفای نقش مؤثر در طراحی، زمینه‌سازی و استقرار نظامات اجتماعی اسلام.

راهبردها و اقدامات متناسب با هر هدف

هدف کلان 1

فعال در فهم اجتهادی و جامع دین، با تکیه بر فقه حکومتی و رویکرد فقه جواهری

راهبرد کلان 1

زمینه‌سازیِ تقویت و توسعه بنیان‌های اجتهاد و مجتهدپروری

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

تقویت و گسترش اجتهاد و فرایند مجتهدپروری

ارتقای نظام‌های آموزش و پژوهشِ کنونی با رویکرد مجتهدپروری در همه رشته‌ها

تقویت و ارتقاء و روشمندی امراجتهاد در حوزه‌های علمیه

گسترش اجتهاد روزآمد در کلیه علوم مرتبط با فهم جامع دین

2

شناسایی و ارتقاء علمی سرمایه‌های انسانی حوزه

تقویت، تعمیق و به‌روزرسانی دانش، اطلاعات و مهارت مدرسان سطوح عالی و محققان سرآمد حوزه درکلیه علوم مرتبط با فهم جامع دین

نظام‌مندسازی فرایندهای شناسایی و جذب و حفظ و پرورش و سامان‌دهی نخبگان برای تأمین نیازهای علمی حوزه و نظام

تقویت و تشویق نظام‌مند روحیه پژوهش، تتبع و کنجکاوی و نوآوری علمی در میان طلاب و فضلا

3

احیای تراث اسلامی و پایش علمی

نظام‌مندسازی احیای تراث اسلامی در عرصه‌های تدوین، گردآوری، ارزیابی، پالایش، بازیابی و به‌کارگیری دانش و تجربه انباشته سلف صالح و نخبگان و بزرگان معاصر حوزه

ایجاد سامانه بومی سنجش و پایش علم و اندیشه و فرهنگ حوزه‌‌‌های علمیه، با شاخص‌ها و استانداردهای بومی

راهبرد کلان 2

ایجاد زمینه‌های لازم برای حضور عالمانه و اجتهادی حوزه و حوزویان در عرصه‌های گوناگون برای تأمین نیازهای دینیِ فردی و اجتماعی و حاکمیتی در (سطوح) ملی و فراملی

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

تعامل با مجامع علمی و اندیشمندان رشته‌‌های علمی مختلف

1. تعامل هم‌افزا با مجامع علمی فعال و پیشرو در مباحث مرتبط با فهم جامع و اجتهادی دین

بهره‌مندی سامان‌یافته و هوشمندانه از توانایی‌های اندیشمندان و بزرگان رشته‌‌های علمی مختلف

2

پشتیبانی نظری از نظام و رویارویی با تهدیدهای پیشِ رو

گسترش نهادهای ارزش‌‌بنیان و زمینه‌سازی برای بهره‌مندی نظام‌مند از تخصص‌ها و مهارت‌های حوزویان، با حفظ شئون و متناسب با ابعاد کارکردی حوزه‌های علمیه

تأمین نیازهای نظری و کاربردی جامعه و نظام اسلامی، با طرح موضوعات و مسائل آنها در مباحث اجتهادی حوزه

فعال‌سازی حداکثریِ عینی و عملیِ نهضت نرم‌افزاری با تأکید بر کرسی‌های آزاداندیشی، نقد نظریه‌ها، تولید نظریه و گسترش مرزهای دانش، بومی‌سازی و تولید علم

معرفی اسلام ناب محمدی با ارائه منظومه‌های فکری منسجم و متقن و اجتهادی و رویارویی اقناعی با قرائت‌های انحرافی

ایفای نقش مؤثر در سامان دهی و هدایت فکری و اندیشه‌ای جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و رویارویی با جنگ نرم نظام سلطه

طراحی و ارائه الگوهای اسلامی پیشرفت در ابعاد گوناگون، با تعامل فعال و اثربخش با نهادها و سازمان‌های مختلف

 

 

 

 

هدف کلان 2

تأمین و تربیت جامع و متوازن عالمان و فقیهان وارسته و توانمند در عرصه‌های آموزشی، پژوهشی، تبلیغی، تهذیبی و مدیریتی

راهبرد کلان 1

رشد و تعالی و جامعیت‌بخشی به نظام آموزشی-تربیتی حوزه، متناسب با نیازها و انتظارات

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

بهبود فرایندهای مدیریتی مؤثر در نظام آموزشی حوزه

1. ایجاد نگاه راهبردی، انسجام‌بخشی هم‌افزا و فرایندی در نظام آموزش و توجه به ارتباط آن با دیگر نظام‌های حوزه

تدوین و ابلاغ «بیانیه مأموریت ‌روحانیت»

ساماندهی کلیات و اجزاء و عناصر نظام آموزشی و دیگر نظام‌های حوزه، با محوریت تبلیغ به‌عنوان پیشرفت‌دهنده حوزه علمیه

افزایش هماهنگی و هم‌افزایی میان ارکان و عناصر اصلی آموزش و تربیت

قطب‌بندی مراکز و مؤسسات علمی-آموزشی حوزوی یا منسوب به حوزه، در راستای اهداف و سیاست‌های کلان حوزه

شناسایی ظرفیت‌ها و امکانات و توان (بالفعل و بالقوه) حوزه‌های علمیه و تلاش برای بهره‌گیری حداکثری ازآنها و ایجاد ظرفیت‌های جدید برای پیشبرد اهداف آموزشی و تربیتی حوزه‌های علمیه

ارتقاء وگسترش متوازن سطح علمی، آموزشی (به‌ویژه گسترشِ دروس خارج)، تربیتی و پژوهشی مدارس و حوزه‌های علمیه در سراسر کشور

طراحی و استقرار سازوکار متناسب و کارآمد برای استعدادیابی، جذب، استعدادسنجی و هدایت تحصیلی طلاب

ایجاد نگرش و رویکرد «کل‌نگر به جزء» در طراحی فرایندهای برنامه‌ریزی آموزشی و درسی

ارتقاء و توزیع متوازن خدمات علمی ـ آموزشی مورد نیاز طلاب (به‌ویژه در بخش خدمات کتابخانه‌ای مرجع) در سراسر کشور

ساماندهی تقویم آموزشی حوزه‌های علمیه برای بهره‌وری حداکثری طلاب از زمان در امر تعلیم و تربیت

2

توانمندسازی منابع انسانی حوزه در ارتباط با بخش‌های مختلف حوزه و جامعه و نظام

طراحی نظام جامع مدیریت منابع انسانی، متناسب با شرایط و اقتضائات حوزه

توانمندسازی متوازن دانش‌آموختگان حوزوی در دانش و نگرش و مهارت، متناسب با نیازهای حوزه علمیه و نظام اسلامی

ایجاد ارتباط مستمر و سازمان‌یافته دانش‌آموختگان حوزوی در قالب‌های متناسب با حوزه‌های علمیه

توانمندسازی مداوم دانش‌آموختگان حوزوی برای پاسخگویی به شبهات و پرسش‌های مخاطبان و رویارویی با شبهه‌افکنی‌های دشمنان و معارضان و به‌روزرسانی پایگاه‌های جامع اطلاع‌رسانی در این زمینه

افزایش توان جسمی طلاب و روحانیان متناسب با مأموریت‌های حوزه، از راه گسترش فعالیت‌های ورزشی در میان طلاب و فضلا

3

تقویت و گسترش مقاطع و رشته‌ها

اشراب معارف قرآن و حدیث در کلیه فرآیندهای آموزشی و تربیتی به منظور محوریت‌بخشی به آنها

استقرار سازوکار متناسب و کارآمدِ «نیازسنجی آموزشی» و ایجاد هماهنگی حداکثری میان برنامه‌های درسی مدارس و مراکز آموزشی و تربیتی حوزوی

زمینه‌سازی برای آموزش علوم انسانی بومی‌شده مورد نیاز و مرتبط با رسالت حوزه، در مدارس و مراکز حوزوی

شناسایی و پیش‌بینی و طراحی رشته‌های علمی ـ آموزشی جدید، متناسب با نیازهای کنونی، حال و آینده

تدوین نظامنامه آموزشی و تربیتی حوزه

تنوع‌بخشی و ارتقای کمّی و کیفی روش‌های آموزشی ـ تربیتی

طراحی و پیاده‌سازی نظام جامع آموزش‌‌های مهارتی حوزه

راه‌اندازی وتقویت آموزش زبان‌های زنده و بین‌المللی در حوزه

4

طراحی و بهبود نظام ارزشگذاری علوم و مدارج حوزوی

ساماندهی مدارج علمی حوزه به‌ صورت بومی و متناسب با شئون حوزوی، با رویکرد ارزشگذاری رسمیِ علمی و قانونی در سطح ملی و بین‌المللی

طراحی و استقرار نظام ارزشگذاری علوم حوزوی برای ارزیابی، رتبه‌بندی، نمایه‌سازی و به اشتراک‌گذاری محصولات فکری و علمی و پژوهشی حوزه

راهبرد کلان 2

نگرش جامع، فرایندی، نظام‌مند و تعالی‌‌بخش به نظام تهذیبی و تربیتی حوزه

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

بهبود فرایندهای مدیریتی در نظام تهذیبی حوزه

1. ایجاد نگاه راهبردی و هم‌افزا و فرایندی در نظام تهذیبی، و توجه به ارتباط آن با دیگر نظام‌های حوزه

طراحی و استقرار سازوکار متناسب و کارآمد برای پایش و آسیب‌شناسی پیوسته نیازهای تهذیبی و تربیتی در سطح حوزویان

 

 

ایجاد سازوکارهای متناسب برای تقویت و صیانت از هویت تهذیبی حوزویان

2

تدوین فلسفه تهذیب و تأسیس رشته‌های تخصصی تهذیبی

تدوین و تصویب نظامنامه تهذیب و تربیت حوزه

تأسیس رشته‌های تخصصی تهذیبی و تربیتی با توجه به نیازها و انتظارات

 

 

 


 

 


هدف کلان 3

تأمین و تولید علم و اندیشه و فرهنگ متقن و متناسب با نیاز جوامع هدف و در طراز جهانی، مبتنی بر آموزه‌های قرآن و مکتب اهل‌ بیت علیهم السلام


راهبرد کلان 1

مدیریت و توسعه پژوهش‌ها و فعالیت‌های فکری-فرهنگی حوزه‌های علمیه

در مراکز پژوهشی و مطالعاتی و فرهنگی حوزوی و پیرامونی حوزه


ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی


1

تلاش برای ایجاد رشته‌‌ها، نقشه‌ها و نظام‌های فکری و معرفتی

1. طراحی نقشه جامع علمی و فرهنگی حوزه‌های علمیه


تولید منظومه‌های فکری منسجم و معتبر بر پایه روش‌های تحقیقی اجتهادی و معارف قرآن و اهل‌ بیت علیهم السلام


طراحی و ایجاد و توسعه رشته‌های تخصصی پژوهشگری در علوم حوزوی


گسترش رویکرد اجتهادی و مجتهدپروری در همه رشته‌ها


طراحی ساختارهای معرفتی متقن و منسجم در معرفت و اندیشه و فرهنگ، همراه با نظام موضوعات و مسائل اولویت‌دار برای مراکز پژوهشی و مطالعاتی و فرهنگی حوزوی و پیرامونی حوزه


نقش‌آفرینی محوری و مؤثر حوزه در بازفراوری و بومی‌سازی و تولید علوم انسانی ـ اسلامی همراه با مشارکت فعال با مراکز مشابه داخلی و بین‌المللی


 

 


فعال‌سازی عینی و عملیِ نهضت نرم‌افزاری و تولید علم


تحرک‌بخشی پویا و بالنده به کرسی‌های آزاداندیشی و نظریه‌پردازی


2

بهبود و توسعه فرآیندهای مدیریتی و فرهنگ سازمانی بر پایه پژوهش

توسعه زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های مورد نیاز برای فعالیت‌های علمی و فکری و فرهنگی حوزه، متناسب با اقتضائات و شرایط جوامع هدف


ارتقاء اخلاق و فرهنگ و رفتار سازمانی در عرصه پژوهش، با تأکید بر مسئولیت‌های تکلیفی و حقوقی و سازمانی


ساماندهی و نظام‌بخشی و هم‌افزایی فعالیت‌های علمی ـ پژوهشی علوم اسلامی در مراکز حوزوی و پیرامونی حوزه با نظارت و ارزیابی یکپارچه و متمرکز


3

پایش محیطی و آینده‌پژوهی در عرصه علم و ‌اندیشه و فرهنگ

طراحی و استقرار سامانه پیمایش محیطی (محیط‌شناسی، مخاطب‌شناسی، موضوع‌شناسی، نیازسنجی، مسئله‌یابی و پیامدسنجی) علمی و فکری و فرهنگی


ایجاد سامانه بومی سنجش و پایش علم و اندیشه و فرهنگ حوزه‌های علمیه، با شاخص‌ها و استانداردهای حوزوی


ایجاد سازوکار متناسب و کارآمد آینده‌پژوهی در عرصه‌های علم و اندیشه و فرهنگ اسلامی


4

تربیت و تقویت پژوهشگران حوزوی

ایجاد تناسب و توازن در تربیت پژوهشگران و اندیشمندان و عناصر فرهنگی برجسته، در همه رشته‌های حوزوی مورد نیاز جوامع هدف


گسترش پشتیبانی و خدمات‌دهی علمی ـ پژوهشی هدفمند به پژوهشگران و اندیشوران و فعالان فرهنگی حوزوی


5

بهره‌گیری مؤثر از مبانی علوم اسلامی و یافته‌های علوم جدید

ایجاد سازوکار مناسب و کارآمد برای مستندسازی و به‌کارگیری یافته‌ها و نتایج تحقیقات علمی و فکری و فرهنگی مجموعه‌های حوزوی و پیرامونی حوزه


تبیین عملی-اجتهادی مبانی، اصول، ابعاد و شاخص‌های اسلام ناب محمدیصلی ‌الله‌ علیه ‌و آله برای مواجهه هوشمندانه و بصیرت‌مدارانه با جریان‌های انحرافی از اسلام (به‌ویژه تفکر سلفی ـ تکفیری)


طراحی و استقرار سازوکار مناسب و کارآمد برای ورود گزینشی علوم و فناوری‌های جدید به حوزه (با پالایش، بومی‌سازی، غنی‌سازی، آموزش و به‌کارگیری آنها )


راهبرد کلان 2

گسترش نظام‌‌مند و متوازن سرمایه‌های انسانی، فرهنگی، اجتماعی و مادی حوزه‌های علمیه


ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی


1

هماهنگی و تعامل حوزه با مراکز و نهادهای فرهنگی و نظام اسلامی

1. ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی اثربخش و بهره‌ور میان مراکز و مؤسسات فرهنگیِ حوزوی و پیرامونی حوزه، با دیگر مراکز و شخصیت‌های فعال فرهنگی همسو در سطح ملی و فراملی


تقویت تعاملِ نظام‌یافته و هدفمند حوزه‌های علمیه با نظام اسلامی و جوامع هدف


ایجاد هماهنگی میان مراکز و شخصیت‌های علمی و فرهنگی حوزوی، برای رویارویی علمی و استدلالی و اقناعی با حرکت‌های آشکار و پنهان معاندان


2

جذب و سازماندهی و حمایت مادی و معنوی از عناصر فرهیخته و نخبه حوزه

جذب و سازماندهی و به‌کارگیری هدفمند عناصر فرهیخته و متعهد به آرمان‌ها و ارزش‌های حوزه علمیه و نظام اسلامی


زمینه‌سازی و حمایت حوزه از ایجاد و گسترش مجموعه‌های علمی و فرهنگی حوزوی


ساماندهی و حمایت و صیانت از محققان و نخبگان به ‌عنوان سرمایه‌های راهبردی حوزه


بزرگداشت و معرفی بزرگان و نخبگان و اسوه‌های علم، عمل، تقوا و معنویت به طیف‌های گوناگون مخاطبان در سطوح ملی و فراملی


3

توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز برای فعالیت‌های علمی ـ پژوهشی

ایجاد سازوکارهای مدیریت «وضع و استعمال اصطلاحات علوم اسلامی» توسط حوزه علمیه (واژه‌پردازی، واژه‌گزینی و اصطلاح‌سازی متناسب با فرهنگ و ارزش‌های حوزوی،) و استفاده از آنها در تعاملات علمی و آموزشی و فرهنگی با دیگر فرهنگ‌ها و نهادهای بین‌المللی


تأمین و تجهیز و به‌روزرسانی امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مورد نیاز برای فعالیت‌های پژوهشی و فکری و فرهنگی


4

بهره‌گیری هدفمند از علوم جدید و الگوهای سنتی کارآمد حوزه در فعالیت‌های علمی- فرهنگی

پیش‌بینی و طراحی و استقرار سازوکار مناسب و کارآمد و هوشمندانه برای ورود گزینشی علوم و فناوری‌های جدید به حوزه


زمینه‌سازی برای بهره‌مندی فعالِ مراکز و نهادهای حوزوی از الگوهای سنتی و کارآمد حوزه


5

توسعه فعالیت‌های علمی و فرهنگی به شئون گوناگون زندگی اجتماعی، متناسب با معارف و فرهنگ اهل ‌‌بیت علیهم ‌السلام

حمایت لازم از تبیین و طراحی «الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت» در ابعاد مختلف


گسترش و تعمیق مطالعات علمی و فرهنگی در ابعاد مختلف «سبک زندگی اسلامی» در جوامع هدف


راهبرد کلان 3

ایجاد تحول در فرایندها و شکل و محتوای فعالیت‌های علمی و فکری-فرهنگی حوزه


ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی


1

بهبود فرایندهای مرتبط با فعالیت‌های فکری ـ فرهنگی

1. ایجاد و توسعه سازوکارهای مناسب برای حضور مؤثر و نقش‌آفرین حوزه در تعاملات علمی و فرهنگی در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی


برنامه‌ریزی و ساماندهی نظام‌مند به پیام‌رسانی علمی و فرهنگی با رویکرد فرایندی به مخاطبان


ایجاد و ارتقاء نظام ارزیابی و نظارت بر فرایندهای تولید و ممیّزی و بهره‌گیری محصولات علمی ـ فرهنگی با محتوای دینی


طراحی و پیاده‌سازی و مدیریت هدفمندِ شبکه‌های اجتماعی بومی و کارآمد، برای تأثیر‌گذاری و جهت‌دهی و مهار پیامدهای سوء فکری ـ فرهنگی دیگر شبکه‌های اجتماعی، در سطح مخاطبان و جوامع هدف


2

غنابخشی و پایش محتوای فعالیت‌های فکری ـ فرهنگی

ایجاد سازوکار متناسب و کارآمد و متمرکزِ پایش محیط فرهنگی در جوامع هدف


ایجاد سامانه متناسبِ متمرکز، کارآمد و بومی حوزه‌های علمیه برای پایش مؤثر و پیوسته شبکه‌های ماهواره‌ای، رسانه‌های دیداری و شنیداری، و فعالیت‌های فکری ـ فرهنگی گسترده در فضاهای مجازی


گسترش اقدامات شبهه‌شناسی و مسئله‌یابی و پاسخ به شبهات مخاطبان


3

بهره‌گیری از ابزارها و قالب‌های مؤثر در گسترش نظام‌های فکری ـ فرهنگی

تعامل و همکاری با رسانه ملی در چهارچوب اهداف و سیاست‌های کلان حوزه‌های علمیه


گسترش فعالیت‌های رسانه‌ای حوزه (بومی و مستقلّ دیداری و شنیداری و نوشتاریِ سنتی و دیجیتال)


ایجاد سازوکار کارآمد و بومی حوزه برای تولید و بهره‌گیری از هنرهای اصیل فاخر، متناسب با فعالیت‌های فکری ـ فرهنگی حوزه


تدوین و ارائه شیوه‌های مناسب امر به معروف و نهی از منکر در عرصه‌های زندگی فردی و اجتماعی و سازمانی طلاب


ایجاد شبکه‌های پیشرفته و هم‌افزای واحدهای اطلاع‌رسانی حوزوی و همسو، برای ارائه محتوا و اطلاعات در سطوح ملی و فراملی


تقویت و توسعه فراگیر آموزش زبان‌های زنده دنیا به طلاب


ترجمه و بازنشر آثار فاخر فکری ـ فرهنگی حوزوی به زبان‌‌های زنده دنیا


 

 

 

 

 

هدف کلان 4

تبلیغ کارآمد، فراگیر، هدایتگر و پاسخ‌گو به نیازهای دینی جامعه و نظام

راهبرد کلان 1

ارتقاء مطلوب کارکرد تبلیغی حوزه از طرق اِشراف محیطی، تأمین محتوای فاخر و بهره‌گیری از سازوکارهای متنوع

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

بهبود فرایندهای مدیریتی مؤثر در کارآمدی تبلیغ

1. تفکیک واضح و مشخص فعالیت‌های ستادی و صفیِ تبلیغی در ساختار حوزه، با رعایت سلسله‌ مراتب

ارتقاء هم‌افزایی نهادها و سازمان‌های تبلیغی همسو در سطح ملی و فراملی با ایجاد هماهنگی و تقسیم کار مناسب

مشارکت و همکاری پویا با سازمان‌‌ها و نهادهای نظام و ایفای نقش محوری در بهره‌گیری از ظرفیت‌های راهبردی و کارکردهای آنها در عرصه تبلیغات دینی

ایجاد سازوکار مناسب برای ارتقاء کارکرد تبلیغی مدارس علمیه

2

تأمین محتوای غنی

برای تبلیغ کارآمد

بهره‌گیری فعال و هوشمندانه از روش‌ها و ابزارهای تبلیغی سنتی و جدید، متناسب با شرایط و اقتضائات حوزوی

شناخت و پایش محیطی روزآمد نسبت به جریانات، موضوعات،‌ عرصه‌ها، فضاها و مخاطبان تبلیغی در سراسر کشور

تأمین محتوا و پشتیبانی نظری و تخصصی و کاربردی از فرایندهای تبلیغ

 

اشراب امر تبلیغ در دیگر کارکردهای حوزه، برای تأمین نیازهای تبلیغی

3

تأمین و تجهیز نیروی انسانی کارآمد تبلیغی

حمایت و تربیت کارشناسان متخصص و متعهد عرصه تبلیغ، متناسب با نیازهای تبلیغی حوزه، جامعه و نظام

ارتقاء مهارت‌های بهره‌گیری از فناوری‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاریِ روزآمد و بومی‌سازی‌شده اطلاعات و ارتباطات برای مبلغان

4

تقویت نهادهای پشتیبانی‌کننده از تبلیغ

تحکیم بنیان‌های خانواده با تبیین ابعاد کارکردی و نقش‌های نهاد خانواده در عرصه های مختلف بر پایه معارف دینی

ساماندهی جلسات و هیئت‌های مذهبی برای بهبود و ارتقای سطح آنها

ایجاد سازوکار مناسب برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های فرهنگی ـ معنوی دفاع مقدس

راهبرد کلان 2

حضور فراگیر و منسجم و مؤثر در عرصه‌های متنوع تبلیغی

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

توسعه فرایندها و فعالیت‌های مؤثر در فراگیر شدن تبلیغ

1. ایجاد هماهنگی و انسجام در فرایندها و فعالیت‌های تبلیغی حوزه

ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی میان کارکردهای حوزه با کارکرد تبلیغی

تعامل سازنده و مؤثر و الهام‌بخش با نهادها و سازمان‌های همراه و همسو در امر تبلیغ مکتب اهل بیت علیهم السلام

شناسایی عرصه‌های بالفعل و بالقوه تبلیغی، و حضور فراگیر و مؤثر و متناسب با نیاز، در آنها

گسترش فعالیت‌های قرآنی و حدیثی با محوریت حوزه و همکاری نهادهای مربوط درجوامع هدف

توسعه فعالیت‌های فرهنگی ـ تبلیغیِ مسجدمحور

2

بهره‌مندی از نیروی انسانی متخصص در عرصه‌های گوناگون برای تبلیغ فراگیر

بهره‌‌مندی سامان‌یافته و هدفمند از توانمندی‌ها و ظرفیت‌های نخبگان علمی و پژوهشی و هنری همسو، در راستای اهداف تبلیغی حوزه

تدوین محتوا و تربیت مبلغان تخصصی مورد نیاز، متناسب با طیف‌های مختلف مخاطبان

تجهیز دانش‌آموختگان حوزه به فنون و مهارت‌های روزآمد تبلیغی

ترویج و پشتیبانی سازمان‌یافته و هدفمند فعالیت‌های فرهنگی-تبلیغیِ گروهی، در میان طلاب و دانش‌آموختگان حوزوی

3

ایجاد نگرش مثبت به دین و حوزه

گسترش روزافزون نگاه مثبت به حوزویان و حوزه های علمیه درمیان مخاطبان و افکار عمومی

ایجاد سازوکارهای رویارویی مؤثر با تهاجم فرهنگی و عملیات روانی و جنگ نرمِ نظام سلطه بر ضد تشیع و نظام اسلامی در ایران، با محوریت حوزه و همکاری نهادهای مربوط

راهبرد کلان 3

ارائه جامع و برهانی و اقناعیِ اندیشه و فرهنگ مکتب اهل بیت علیهم السلام به جامعه و نظام، متناسب با شرایط و اقتضائات

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

بهبود فعالیت‌ها و فرایندهای مرتبط با تبلیغ هدایتگر

1. سامان‌دهی شبکه‌ای مبلغان وارسته و توانمند در محیط‌های چندفرهنگی، در کنار بهره‌گیری از دیگر روش‌ها

شناسایی و منطقه‌بندی تبلیغی جامعه با در نظر گرفتنِ ویژگی‌‌های مناطق

حضور فعال حوزه علمیه در نظام آموزش و پرورش، متناسب با مأموریت حوزه

ارتقای کارایی و اثربخشی و بهره‌وری نظام تبلیغ حوزه

بهره‌گیری مؤثر از فضای مَجازی برای نشر اندیشه و فرهنگ مکتب اهل بیت علیهم السلام

بهره‌گیری از تجربه‌ها و دستاوردهای مفید تبلیغی، متناسب با شرایط و اقتضائات حوزه

طراحی و به‌کارگیری شاخص‌های تبلیغی مؤثر در ارتقای علمی-مهارتی طلاب

2

تأمین محتوای مؤثر در راستای تبلیغ هدایتگر

پشتیبانی و هدایت فکری و فرهنگی و معنوی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی

پایش و نقد جریان‌های فرهنگی معارض با آموزه‌های مکتب اهل بیت علیهم السلام

حضور مؤثر و الهام‌بخش همراه با بهره‌گیری هدفمند و نظام‌یافته از رسانه، برای هدایت فرهنگی و معنوی جامعه

حضور فعال و جریان‌ساز در عرصه‌‌های تهاجم فرهنگی و پاسخ‌گویی به شبهات

جریان‌سازی فعال و مؤثر در هدایت و جهت‌دهی به جریان‌های فکری و فرهنگی و رسانه‌ای

نهادینه‌سازی اصول و گسترش فروع دین در جامعه

ارائه هدفمند فرهنگ و اندیشه مکتب اهل بیت علیهم السلام به مخاطبان

افزایش توان خلاقیت و نوآوری علمی-فرهنگی همراه با بصیرتِ مبلغان و طلاب

ارتقاء سطح بینش و بصیرت جامعه و توانایی جریان‌شناسی آن، به‌ویژه در میان طلاب و خانواده‌های حوزویان و فعالان فرهنگی و نخبگان همسو





 

 

 

هدف کلان 5

حضور فعال و مؤثر و برجسته در عرصه‌های فرهنگی و تمدنی در سطح بین‌الملل

راهبرد کلان 1

ورود، تثبیت و رشد حوزه علمیه در گستره جغرافیایی و موضوعیِ مخاطبان در عرصه بین‌الملل، با توجه به اولویت‌ها

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

شناسایی ظرفیت‌ها و ویژگی‌های مناطق هدف در عرصه بین‌الملل

1. شناسایی و منطقه‌بندی تبلیغی جوامع با در نظر گرفتنِ ویژگی‌‌های مناطق، در سطح فراملی

شناسایی ظرفیت‌های فرهنگی-تمدنی اثرگذار در عرصه بین‌الملل

2

توانمندسازی و سامان‌دهی بهینه مبلغان برای حضور در عرصه‌های بین‌المللی

گسترش فراگیر آموزش زبان‌های زنده و پُرمخاطب دنیا در بین طلاب و دانش‌آموختگان حوزه، برای حضور در عرصه‌های بین‌المللی

ایجاد «شبکه مبلغان بدون مرز و فعالان فرهنگی جهان‌وطن» برای استفاده بهینه و بیشینه از فرصت‌ها و ظرفیت‌های مناسب محیط بین‌الملل

3

بهره‌گیری از ظرفیت‌‌های موجود برای حضور حداکثری در فعالیت‌های علمی و فرهنگی در عرصه بین‌الملل

توسعه متوازن ظرفیت‌های حوزه در عرصه بین‌الملل

حمایت و پشتیبانی از مراکز علمی و فرهنگی حوزوی دارای اهداف و فعالیت‌های بین‌المللی

گسترش فعالیت‌ها و ایفای نقش فعال و برجسته حوزه در عرصه تعاملات علمی و فرهنگی بین‌المللی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های نظام و همکاری با مجموعه‌های فعال همراه و همسو در سطح بین‌الملل

حضور فعال و نقش‌آفرینی محوری در دپارتمان‌های دین‌شناسی، اسلام‌‌شناسی، شیعه‌شناسی و دیگر دپارتمان‌های مرتبط در دانشگاه‌‌ها و مراکز علمی و فرهنگی معتبر در سطح جهان

4

بهره‌گیری از رسانه‌های جمعی و سامانه تبلیغات محیطی

طراحی و استقرار سامانه تبلیغات مستقل و بین المللی، برای ایجاد و تقویت نگاه و نگرش مثبت به تشیع و حوزه‌‌های علمیه و حوزویان در عرصه بین‌الملل

توسعه فعالیت‌ها در ابعاد علمی و فرهنگی با بهره‌گیری از رسانه‌های جمعی، فضاهای مجازی، شبکه‌های اجتماعی و ... در عرصه بین‌الملل

راهبرد کلان 2

ساماندهی و هدایت نهضت فرهنگی اسلام در گستره جهانی، با توجه به ظرفیت‌های موجود در محیط بین‌الملل

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

گونه‌شناسی علمی ـ فرهنگی و پایش محیط تبلیغی جوامع هدف در عرصه بین‌الملل

1. پایش پیوسته محیط تبلیغی جوامع هدف، در عرصه علمی و فرهنگی

تقسیم‌‌بندی علمی-فرهنگی مناطق هدف با شاخص‌های راهبردی

2

جذب و توانمندسازی و سامان‌دهی مؤثر مبلغان در عرصه بین‌الملل

جذب و تربیت و سازمان‌دهی شبکه‌ای هجرت مبلغان توانمند و وارسته در محیط‌های چندفرهنگی در عرصه بین‌الملل

توانمندسازی مبلغان حوزه در ارائه جامع و نظام‌مند و برهانی و اقناعیِ اندیشه و فرهنگ دینی به مخاطبان، متناسب با شرایط و اقتضائات نژادی و فرهنگی و سیاسی آنان

3

تعامل با نخبگان و فعالان همسو در عرصه بین‌الملل

ایجاد هم‌گرایی و هماهنگی و همکاری میان نخبگان و فعالان علمی-فرهنگی جهان اسلام و همسو

بهره‌‌گیری از ظرفیت‌های نخبگانی جوامع هدف برای تحقق مأموریت‌های حوزه در عرصه بین‌الملل

4

نقد مکتب‌های فکری مخالف و تولید و عرضه محتوای مطلوب و با اولویت، در جوامع هدف در عرصه بین‌الملل

نقد عالمانه مکتب‌ها و جریان‌های فکری-فرهنگیِ انحرافی

تولید و عرضه محتوای فاخر و مطلوب و متناسب با نیازها، اولویت‌ها و ویژگی‌های فرهنگی مخاطبان جوامع هدف در عرصه بین‌الملل

5

ایجاد سازوکارهای لازم برای گسترش نظام‌های فکری ـ فرهنگی اسلام راستین در عرصه بین‌الملل

ایجاد سازوکارهای مناسب در جهت تعامل میان ادیان توحیدی و تقریب مذاهب اسلامی و ‌وحدت امت اسلامی

ایجاد زمینه‌ها و سازوکارهای لازم برای گسترش فرهنگ ارشاد در عرصه بین‌الملل

 

 

 

هدف کلان 6

ایجاد سازمانی «چابک»، «کارآمد»، «فراگیر»، و متکی بر «دانش» و «ارزش» و «سنت‌های اصیل حوزوی»

راهبرد کلان 1

استقرار و نهادینه‌سازی نظام مدیریت ارزش‌‌بنیان و مأموریت‌محور در حوزه

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

اعتباربخشی و به‌کارگیری و مدیریت دانش در نظام مدیریتی حوزه

1. طراحی و استقرار سامانه مدیریت دانش در حوزه

اعتباربخشی و رسمیت‌دهی به مدارج علمی حوزه، در سطح ملی و فراملی

شناسایی و بومی‌سازی و به‌کارگیری دانش و فناوریِ روز سازمانی

توسعه پژوهش‌های کاربردی و به‌کارگیری یافته‌های پژوهشی در نظام تصمیم‌گیری حوزه

2

توانمندسازی منابع انسانی

توانمندسازی و به‌روزرسانی دانش و تخصص و مهارتِ منابع انسانی

طراحی و اجرای نظام جامع آموزش‌های علمی ـ کاربردی حوزه

3

استقرار فرهنگ سازمانی معنویت‌گرا و ارزش‌محور

بازتعریف و تبیین و استقرار فرهنگ سازمانی مطلوب حوزه

گسترش و فراگیرسازی معنویت و اخلاق حرفه‌ای در نظام اداری حوزه

نهادینه‌سازی و برپایی فریضه امر به معروف و نهی از منکر در ارکان وعناصر سازمانی حوزه‌های علمیه

4

تمرکز بر نخبه‌گرایی و نخبه‌پروری در نظام مدیریتی حوزه

ساماندهی فرایند شناسایی، جذب، پرورش، ارتقاء و نگهداشت نخبگان و استعدادهای برتر (کارکنان و کارشناسان و مدیران) حوزه‌های علمیه در ابعاد کارکردی آن

بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی و مهارتی نخبگان در ارتقاء و بهینه‌سازی عملکرد سازمانی

5

بهبود فرایندهای پشتیبانی و نظارتی و حفاظتی در نظام مدیریتی حوزه

طراحی و استقرار نظام جامع پایش محیطی

طراحی و استقرار نظام جامع مدیریتِ عملکرد

ارتقای کمّی و کیفی پشتیبانی‌های تخصصی از ابعاد کارکردی حوزه

بهبود و ارتقای کمّی و کیفی نظام جامع صیانتی حوزه

راهبرد کلان 2

ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی ساختاری و کارکردی، در مجموعه های حوزوی و پیرامونی آن

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

گسترش و بهبود هماهنگی و همکاری میان مراکز و مؤسسات حوزوی

1. تنظیم و تصویب و عملیاتی‌سازی «سند راهبردی حوزه» به‌عنوان سند راهبردی فراگیر و بالادستی برای نهادهای حوزوی

ساماندهی و انسجام‌بخشی قانونمند به مراکز و مؤسسات دارای اقدامات و فعالیت های مرتبط با رسالت و مأموریت‌های حوزه، در فرایندهای تأسیس و پشتیبانی و نظارت و ارزیابی

ایجاد تعامل و هماهنگی و هم‌افزایی میان نهادهای با ماهیت حوزوی و منسوب به حوزه، برای استفاده از ظرفیت‌ها و استعدادها و امکانات یکدیگر

ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی میان مراکز اصلی و پشتیبانی

2

تعامل مؤثر و هدفمند با سازمان‌های همسو در سطح ملی و فراملی

ایجاد سازوکار رسمی و کارآمد برای تعاملات و ارتباطاتِ سنجیده و هدفمند و تعریف‌شده میان حوزه‌های علمیه و نهادها و سازمان‌های همسو در سطح ملی و فراملی

راهبرد کلان 3

ایجاد و استقرار سازوکار مناسب برای مدیریت کارآمد منابع حوزه

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

بهبود فرایندهای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری برای مدیریت بهینه منابع

1. شناسایی حداکثری منابع موجود و ظرفیت‌سازی منابع جدید در نهادهای داخلی و خارجی

بهبود نظام تصمیم‌گیری راهبردی و عملیاتی، بر پایه آمایش سرزمینی حوزه‌های علمیه

ایجاد هماهنگی بهینه میان منابع انسانی، امکانات مادی موجود، روش‌ها و فنون انجام کار، اطلاعات و داده‌های مرتبط با اداره امور و شئون حوزه‌های علمیه

طراحی الگوهای معیار برای امور اداری، عملیات عمرانی و توسعه فضاهای کالبدی، متناسب با نیازهای کاربردی

2

اجرای برنامه‌ها و اقدامات برای مدیریت بهینه منابع

برون‌سپاری امور و فعالیت‌های عمومی و غیرحساس

ایجاد سازوکار مناسب و کارآمد برای مدیریت منابع مالی پایدار

ساماندهی و اجرای طرح‌های جامع مسکن طلاب و اسکان مبلغان در کشور

راهبرد کلان 4

بهبود و ارتقاء مدیریت جامع و یکپارچه فناوری اطلاعات و ارتباطات

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

ایجاد، توسعه و توانمندسازی مدیریت نظام‌های ارتباطات و اطلاعات

1. ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی و انسجام میان نظام‌‌های ارتباطات و اطلاعات موجود در حوزه

توسعه زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری هدفمند در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات، متناسب با راهبردهای کلان و اقدامات راهبردی حوزه

به‌روزرسانی دانش و تخصص و مهارت کاربران نظام‌های ارتباطی و اطلاعاتی، در سطوح مختلف سازمان و ابعاد کارکردی حوزه

 

 

هدف کلان 7

نقش‌آفرینی فعال و مؤثر در مدیریت تحولات فرهنگی و اجتماعی و سیاسی همسو با نظام اسلامی

راهبرد کلان 1

زمینه سازی و حضور عالمانه در مدیریت هوشمند و کارآمد تحولات جوامع هدف با بهره گیری از توانمندی های درونی و ظرفیت های بیرونی حوزه در سطح ملی و فراملی

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

طراحی سازوکارهای مطلوب برای نیازسنجی، پایش محیطی و آینده‌پژوهی مرتبط با تحولات فرهنگی ـ اجتماعی

1. ایجاد سازوکار مناسب و کارآمد پایش و مراقبت محیطی، نیازسنجی و سنجش برنامه‌ای

آینده‌پژوهی متمرکز برای پیشبرد فعالیت‌های حوزوی، متناسب با شرایط و اقتضائات و تحولات مرتبط با حوزه دین و فرهنگ دینی

2

تقویت نیروی انسانی و بهره‌مندی از سرمایه‌های انسانی حوزه در مدیریت تحولات فرهنگی-اجتماعی

توسعه کمْی و کیفی برنامه‌های بصیرتی، و ارتقای دانش و بینش فرهنگی و اجتماعی و سیاسیِ دانش‌آموختگان حوزه و کارکنان نهادها و سازمان‌های مؤثر در تحولات فرهنگی ـ اجتماعی

بهره‌مندی سامان‌یافته و هدفمند از توانمندی‌های استادان، کارشناسان، نخبگان و مدیران ارشد حوزوی در تبیین و مدیریت تحولات فرهنگی و اجتماعی و سیاسی، در سطح ملی و فراملی

3

ایجاد سازوکار مطلوب تعاملات حوزه با نظام اسلامی و نهادهای علمی ـ فرهنگی حوزوی و پیرامونی حوزه

در سطح داخلی و بین‌المللی

طراحی و استقرار الگوی مطلوب و نظام‌مند و رسمیت‌یافته در مناسبات و تعاملات حوزه‌های علمیه با نظام اسلامی و سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی همسو

توسعه همکاری‌های علمی ـ آموزشی با مؤسسات و نهادهای علمی ـ فرهنگی داخلی و بین‌المللی همسو

حضور فعال حوزه در نهادها و دستگاه‌های سیاست‌گذار و تصمیم‌گیرنده در عرصه فرهنگی و اجتماعی در سطح ملی

حضور فعال حوزه در مراجع علمی ـ فرهنگی سیاست‌گذار در سطح فراملی

سامان‌دهی و انسجام‌بخشی قانونمند به مراکز و مؤسسات دارای فعالیت‌ها و اقدامات مرتبط با رسالت و مأموریت‌های حوزه

تنظیم و تصویب و عملیاتی‌سازی «سند راهبردی حوزه» به‌ عنوان سند راهبردی فراگیر و بالادستی برای نهادهای حوزوی

ایجاد سازوکارهای افزایش تعامل و هماهنگی و هم‌افزایی میان نهادهای حوزوی با دیگر دستگاه‌های فرهنگی نظام

4

توجه حوزه به ادای رسالت‌های اجتماعی-سیاسی خویش

حضور فعال و هوشمندانه حوزه در عرصه‌های سیاسی ـ اجتماعی، و رویارویی با فعالیت‌های واگرایانه و دگراندیشانه جریان‌های فکری و فرهنگی و سیاسیِ معاند و مخالف نظام اسلامی

افزایش سطح مشارکت حوزه در گفتمان‌سازی در عرصه تحولات فرهنگی ـ اجتماعی

ایفای نقش فعال‌تر حوزه در محوریت و بهره‌گیری از ظرفیت‌های مساجد به‌عنوان پایگاه‌های علمی و فرهنگی

5

رشد و گسترش کمّی و کیفی مراکز و رشته‌ها و خدمات حوزوی متناسب با نیازهای مخاطبان

برقراری توازن و تناسب در توسعه مراکز و مؤسسات آموزشی و پژوهشی حوزوی و رشته‌‌های تحصیلی، با نیازها و اولویت‌های حال و آینده مخاطبان

ایجاد سازوکار مناسب و متمرکز برای ارتقای سطح استانداردِ فعالیت‌ها و خدمات و محصولات حوزوی با نگاه اجتهادی و جامع‌نگر

6

ایجاد تعامل مطلوب میان نخبگان و اندیشمندانِ دینی و فرهنگی و اجتماعی، در سطح ملی و فراملی

ایجاد سازوکارهای مطلوب میان نخبگان فکری ـ فرهنگی جهان‌ اسلام

ایجاد سازوکار لازم برای توسعه فضای تعامل فکری دانشمندان علوم دینی و دیگر علوم

7

همگرایی میان ادیان توحیدی و مذاهب اسلامی و تقویت جایگاه دین و رهبران دینی، در حل مسائل اجتماعی-سیاسی مسلمانان

تقویت تقریب مذاهب اسلامی و وحدت امت اسلامی و همگرایی میان ادیان توحیدی

ایجاد سازوکارهای مناسب برای فصل‌الخطاب شدنِ آموزه‌های دینی و رهنمودهای رهبران دینی در کشمکش‌ها، درگیری‌ها، اختلافات و رقابت‌های گروهی، و مسائل اجتماعی ـ سیاسی و بین‌المللی مسلمانان

 

 

 

 

 

هدف کلان 8

دستیابی به علوم اجتماعی و انسانی بر پایه آموزه‌های وحیانی، در راستای استقرار تمدن جهانی اسلام

راهبرد کلان 1

حضور عالمانه و اجتهادی حوزه و حوزویان در عرصه‌ علوم اجتماعی و انسانی

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی راهبردی برای رشد علوم انسانی ـ اسلامی

1. سیاست‌گذاری جامع و مؤثر و کلان در عرصه تولید علوم اسلامیِ اجتماعی و انسانی

فرهنگ‌سازی در خصوص اهمیت جایگاه علوم انسانی در ساختار علوم حوزوی

اعتباربخشی به علوم انسانی- اسلامی، در سنجش رشد علم کشور

تحرک‌بخشی پویا و بالنده به کرسی‌های آزاداندیشی و نظریه‌پردازی

ایجاد و توسعه‌ شبکه علمی مجازی نهادها و نخبگان علمی-فرهنگی، با محوریت تولید علوم انسانی ـ اسلامی

کمک به ارتقای علم و فناوری در جهان اسلام و احیای موقعیتِ محوری و تاریخی ایران در فرهنگ و تمدن اسلامی

ایجاد سازوکار مناسب و کارآمد برای مستندسازی و به‌کارگیری یافته‌ها و نتایج تحقیقات علمی و فکری و فرهنگی

2

ایجاد مبانی نظری و روشی برای تولید علوم انسانی ـ اسلامی

ایجاد منظومه‌های فکری و نگرش نظام‌مند به علوم انسانی با رویکرد تمدنی

جریان‌سازی علمی در ساختار علوم انسانی با رویکرد دینی

تدوین روش علمیِ تولید علوم اسلامی، با توجه به شاخص‌های اجتهادی حوزه

استانداردسازی تولید علوم انسانی با رویکرد اسلامی

مشارکت فعال و نقش‌آفرینی مؤثر و محوری حوزه با مراکز مشابه داخلی و بین‌المللی، در بازفراوری و بومی‌سازی و تولید علوم انسانی بر پایه آموزه‌های وحیانی

3

ایجاد زمینه‌های لازم برای نیازسنجی و پایش محیطی در عرصه تولید علوم انسانی ـ اسلامی

طراحی سامانه نیازسنجی و اولویت‌سنجی از نیازها و ظرفیت‌های علمی نهادها و مراکز علمی، ‌در بخش علوم اجتماعی و انسانی

4

رشد و گسترش کمی و کیفی رشته‌ها و متون مورد نیازِ اولویت‌دار

ایجاد و توسعه رشته‌های تخصصی در علوم انسانی ـ اسلامی

زمینه‌سازی برای گسترش «دروس خارج» به دیگر رشته‌های علوم انسانی ـ اسلامی مورد نیاز و اولویت‌دار

شناسایی و طراحی رشته‌های علمی ـ آموزشی جدید، متناسب با نیازهای کنونی یا آینده

5

شناسایی و توانمندسازی و بهره‌مندی از استعدادها و پژوهشگران نخبه حوزوی

شناسایی، جذب، پرورش، حفظ و سامان‌دهی نظام‌مند استعدادها و نخبگان علوم انسانی ـ‌ اسلامی

تقویت و تعمیق دانش، توانمندسازی مهارتی، و به‌روزرسانی اطلاعات فضلا و پژوهشگران سرآمد حوزه در تولید علوم انسانی

تربیت پژوهشگران و اندیشمندان و عناصر فرهنگی برجسته در بخش علوم انسانی مورد نیاز برای استقرار تمدن جهانی اسلام

توسعه پشتیبانی و خدمات‌دهی علمی-پژوهشی هدفمند به پژوهشگران و اندیشوران در عرصه علوم انسانی ـ اسلامی

6

همکاری و تعامل با شخصیت‌های حقیقی و حقوقی برای تولید علوم انسانی ـ اسلامی

تعامل هم‌افزا با مجامع علمی فعال و پیشرو در عرصه تولید علوم اسلامیِ اجتماعی و انسانی

تبیین سازوکار لازم برای تعامل علمی حوزه و دانشگاه به‌عنوان دو کانون اصلی تولید علم و اندیشه و فرهنگ

تعامل مؤثر و سازنده نهادهای علمیِ حوزوی و دانشگاهی برای تقویت نگرش اسلامی به علم و احیای تمدن اسلامی

همکاری فعالانه با اندیشمندان و فرهیختگان جهان اسلام،و ایفای نقش پیشگامانه برای تولیدمعرفت علمی مورد نیاز برای احیای تمدن اسلامی

 

 

هدف کلان 9

ایفای نقش مؤثر در طراحی و زمینه‌سازی و استقرار نظام‌های اجتماعی اسلام

راهبرد کلان 1

حضور مؤثر و نقش‌آفرینی محوری حوزه در زمینه طراحی سبک زندگیِ فردی و اجتماعی اسلامی در عرصه‌های گوناگون

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

حمایت و تشویق و پشتیبانی از اندیشمندان، طرح‌های مطالعاتی و مؤسسات فعال در علوم اسلامی

1. حمایت و تشویق طرح‌های مطالعاتی و تحقیقات کاربردی و توسعه‌ای در پژوهش‌های علوم (انسانی ـ اسلامی)

تشویق و هدایت مؤسسات علمی و آموزشی در توسعه علوم (انسانی ـ اسلامی، برای گسترش مرزهای علم و پاسخگویی به نیازهای جامعه

ایجاد سازوکارهای تشویق نظریه‌پردازان در عرصه‌های علوم انسانی ـ اسلامی و معارف اسلامی، و انتشار دستاوردهای آنان

حمایت از تأسیس انجمن‌ها و پژوهشگاه‌ها و قطب‌های علمی مشترک میان حوزه و دانشگاه، برای شکل‌گیری و پیدایش دیدگاه‌ها و نظریات اسلامی در عرصه علوم انسانی

2

تقویت تعاملات و همکاری‌های اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در عرصه علوم انسانی

شبکه‌سازی مؤسسات آموزشی و پژوهشی در عرصه انسانی ـ اسلامی، برای افزایش هماهنگی و همکاری و تقویتِ تحقیقات میان‌رشته‌ای از راه اشتراک امکانات و تجهیزات، تقسیم کارهای پژوهشی و جذب نخبگان علمی

طراحی شبکه علمی مَجازی از نهادها و نخبگان علمی ـ فرهنگی در سطح ملی و فراملی با محوریت حوزه، برای تبیین نظریات اسلامی در عرصه علوم انسانی ـ اسلامی

توسعه و تقویت شبکه‌های مناسبات ملی و فراملی دانشمندان و پژوهشگران، و همکاری بین‌المللی با آنان، با اولویتِ کشورهای اسلامی

بهره‌مندی سامان‌یافته و هوشمندانه از توانایی‌های اندیشمندان و بزرگان رشته‌‌های مختلف علمی در سطح ملی و فراملی، برای طراحی نظام‌های اجتماعی اسلام

شناسایی و طراحی رشته‌های علمی ـ آموزشی جدید، متناسب با نیازهای کنونی و آینده

ایفای نقش مؤثر در طراحی الگو‌ی اسلامی پیشرفت در ابعاد مختلف

حمایت از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های تحصیلی در رشته‌های علوم انسانی ـ اسلامی، در راستای برطرف‌کردن نیازهای کشور و جوامع

3

شناسایی ویژگی‌ها و اقتضائات جوامع

شناخت و اِشراف کافی نسبت به ویژگی‌ها و اقتضائات جوامع مختلف، برای طراحی و استقرار کارآمد نظام‌های اجتماعی اسلام

راهبرد کلان 2

حضور مؤثر و نقش‌آفرینی محوری حوزه در زمینه‌سازی و استقرار نظام‌های اجتماعی اسلام در عرصه‌های ملی و فراملی

ردیف

محورهای اساسی اقدامات

اقدامات راهبردی

1

ایجاد سازوکار مطلوب برای تعامل و همکاری میان حوزه‌های علمیه و نهادهای همسو در درون نظام اسلامی

1. ایجاد تعامل و هماهنگی و هم‌افزایی میان نهادهای حوزوی، با استفاده از ظرفیت‌ها و استعداد‌ها و امکانات، برای زمینه‌سازی و استقرار نظام‌های اجتماعی اسلام

ایجاد سازوکار رسمی و کارآمد برای تعاملات و ارتباطات سنجیده و هدفمند و تعریف‌شده میان حوزه‌های علمیه و نهادها و سازمان‌های همسو در درون نظام اسلامی، برای زمینه‌سازی و استقرار نظام‌های اجتماعی اسلام

2

توانمندسازی و بهره‌مندی از سرمایه‌های انسانی درون و بیرون حوزه

بهره‌مندی سامان‌یافته و هوشمندانه از توانایی‌های اندیشمندان و بزرگان رشته‌‌های مختلف علمی ـ فرهنگی و اداری، در عرصه زمینه‌سازی و استقرار نظام‌های اجتماعی اسلام

توانمندسازی متوازنِ دانش و مهارت و نگرشِ طلاب و دانش‌آموختگان حوزه، متناسب با نیاز حوزه‌های علمیه و نظام اسلامی در عرصه زمینه‌سازی و استقرار نظام‌های اجتماعی اسلام

3

تأکید بر ایفای نقش مؤثر در عرصه‌های علمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی

جریان‌سازی و در پیش گرفتنِ موضع فعال و مؤثر در هدایت و جهت‌دهی به جریان‌های فکری و فرهنگی و رسانه‌ای

پایش و نقد جریان‌های فرهنگی معارض با آموزه‌های اسلامی

توسعه فعالیت‌ها در ابعاد علمی و فرهنگی، با بهره‌گیری از رسانه‌های جمعی، فضاهای مَجازی، شبکه‌های اجتماعی و ... در عرصه بین‌الملل

حضور فعال و هوشمندانه حوزه در عرصه‌های سیاسی-اجتماعی، و رویارویی با فعالیت‌های واگرایانه و دگراندیشانه جریان‌های فکری و فرهنگی و سیاسی

4

مدیریت و بهره‌برداری مؤثر از فناوری‌های اطلاعاتی و روزآمد

ایجاد شبکه‌های پیشرفته و هم‌افزا از واحدهای اطلاع‌رسانی حوزوی و همسو برای ارائه محتوا و اطلاعات در سطوح ملی و فراملی

مدیریت هوشمندانه در بهره‌برداری از علوم و فناوری‌های روزآمد برای گسترش فعالیت‌های علمی-فرهنگی حوزه‌های علمیه

5

پایش محیطی

پایش محیط بین‌المللی و ایفای نقش فعال و برجسته در عرصه تعاملات علمی و فرهنگی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بین‌المللی نظام