* مأموریت

فرهنگ­سازی و تقویت زیرساخت‌های پژوهش، سامان‌دهی و حمایت از مؤلفه­های نظام پژوهش و تولید علوم حوزوی و علوم انسانی ـ اسلامی و سایر حوزه‌های دانشی با رویکرد اسلامی و مطالعات پیرامونی حوزه و علوم حوزوی در عرصه ملی و فراملی.

* چشم‌انداز

نظام جامع پژوهش حوزه‌های علمیه در افق 1404 نظامی است:

پویا، پاسخگو، الهام‌بخش، جامع‌نگر، هم­افزا، هم‌گرا، کارآمد، اثربخش، راهبر، پیشگام و مرجع در تولید و گسترش علوم اسلامی، انسانی و سایر حوزه‌های دانشی با رویکرد اسلامی.

در این افق، نظام پژوهش حوزه‌های علمیه از ویژگی‌های زیر برخوردار خواهد بود:

1) بهره‌مند از پژوهشگران سرآمد و مورد نیاز در عرصه‌های مختلف علوم اسلامی؛

2) توانمند در نظریه­پردازی و تولید علوم حوزوی و علوم انسانی ـ اسلامی و سایر حوزه­های دانشی مبتنی بر قرآن و مکتب اهل البیت ^{علیهم السلام}؛

3) پاسخگوی به‌هنگام به نیازهای پژوهشی در سطح ملی و فراملی؛

4) برخوردار از معیارها و شاخص­های پژوهشی بر اساس سنت­های حوزوی و با بهره­گیری از تجارب جدید؛

5) مرجعیت علمی و شناخته شده و برخودار از جایگاه ممتاز در نظام­های پژوهشی جهان اسلام؛

6) برخوردار از نظام مدیریتی توانمند،کارآمد و فعال؛

7) دارا بودن تعامل مؤثر با نظام‌های علمی و مرتبط؛

8) توانمند در بهره‌گیری از کرسی‌های دروس خارج و سطوح عالی در راستای تولید علم در رشته‌های علوم اسلامی و علوم انسانی ـ اسلامی با رعایت ضوابط علمی و طی مقدمات لازم؛

9) برخوردار از نظام کارآمد تولید، نشر و اطلاع رسانی محصولات پژوهشی حوزه­های علمیه؛

10) توانمند در رشد و گسترش متوازن علوم اسلامی.

* اهداف کلان

11) نهادینه­سازی و ارتقاء مرجعیت علمی حوزه­های علمیه؛

12) نهادینه­سازی فرهنگ تولید علم و پژوهش در حوزه­های علمیه مبتنی بر ارزش­های اسلامی و اخلاقی؛

13) توسعه علوم حوزوی و تأسیس علوم انسانی ـ اسلامی و نظامات اجتماعی در راستای استقرار تمدن جهانی اسلام؛

14) تعامل کارآمد و هم­افزا با نظام­های جامع حوزوی و نهادهای علمی، فرهنگی و اجرایی در سطح ملی و فراملی؛

15) رشد و توسعه منابع، تجهیزات، امکانات و زیرساخت­های پژوهشی با تأکید بر ارتقاء و حمایت از منابع انسانی پژوهش.

*ارزش­های اساسی

16) تأکید بر ارزش­های مصوب سند چشم­انداز حوزه­های علمیه به ویژه:

1. 1. توجه به اندیشه و رهنمودهای حضرت ­امام خمینی ^{­قدس سره} و مقام معظم رهبری ^{مد ظله العالی} و مراجع عظام­ تقلید ^{دام عزهم}؛

2. 1. خردورزی، حکمت و بصيرت­­،

3. 1. امتزاج علم، ایمان و عمل صالح،

4. 1. پیشبرد علوم و اندیشه اسلامی از طرق اجتهاد و خلاقیت،

5. 1. تکریم علم، عالم و متعلم و حفظ سنت­های سلف صالح،

6. 1. پاسخگو بودن در برابر نیازهای دینی مخاطبان و جامعه،

7. 1. فرهنگ گفتمان و تعامل علمی و منطقی با سایر ادیان و مذاهب؛

17) جامعیت دین و توانمندی علوم اسلامی در نظام سازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی؛

18) هدایت­گری، سعادت‌بخشی و نافع بودن علم و منزلت والای عالم و محقق؛

19) اخلاق‌محوری در جریان تولید دانش؛

20) بهره­گیری از دستاوردها و میراث علمی، فکری و روشی سلف صالح همراه با بهره­گیری از فناوری­های نوین؛

21) حریت، آزاداندیشی، حق طلبی و حقیقت‌جویی؛

22) هم­گرایی و هم­افزایی و کارجمعی توأم با مسئولیت‌پذیری؛

23) روش­مندی و اتقان در تحقیق مبتنی بر کتاب، سنت و عقل؛

24) بهره­وری بهینه و به­هنگام تولید دانش؛

25) پیوستگی و ارتباط متقابل و وثیق آموزش و پژوهش.

* سیاست‌های کلان

26) تأکید بر سیاست­های مصوب سند چشم­انداز حوزه­های علمیه به ویژه:

1. 1. اهتمام جدی بر تحقق اندیشه­ها و رهنمودهای امام­ راحل ^{قدس سره} و مقام معظم رهبری ^{دام ظله العالی}  و بهره­مندی از منویات و فرمایش‌های مراجع­عظام ^{مد ظلهم}،

2. 1. هوشمندی و مراقبت در بهره­برداری از علوم و تجارب بشری و فناوری‌های نوین با تأکید بر حفظ هویت حوزه‌های علمیه،

3. 1.  کیفیت­گرایی و رشد هدفمند و متوازن در ابعاد محتوایی و ساختاری حوزه‌های علمیه،

4. 1.  اهتمام به شناسایی و جذب استعدادهای برتر و توجه ویژه به شکوفاسازی، تربیت و ارتقاء نخبه حوزوی؛

27) تأکید برارتقاء مستمر استانداردها در مؤلفه‌های نظام پژوهش؛

28) توجه به اطلاع‌رسانی  علمی مؤثر، کارآمد و جامع؛

29) رویکرد نیازمحور و آینده‌نگر به نظام پژوهش؛

30) رویکرد پاسخگویی به‌هنگام؛

31) اهتمام به توسعه متوازن، هم افزا و هماهنگ؛

32) اهتمام به فعال‌سازی ظرفیت‌های حوزوی در عرصه پژوهش؛

33) توجه به نقش و جایگاه منابع انسانی پژوهشی و حمایت مادی و معنوی آنان؛

34) توجه به سنت‌های علمی و روش اجتهادی در پژوهش؛

35) تأکید بر  بهره‌گیری از امکانات ملی در امر پژوهش؛

36) اهتمام به ترویج و ارتقاء فرهنگ و اخلاق پژوهش و سنن حوزوی مرتبط با عرصه تحقیق؛

37) توجه به گفتمان تولید علم، نظریه­پردازی، نقد و آزاداندیشی؛

38) اهتمام به حضور و تعامل فعال در عرصه جهانی پژوهش و تولید علم با اولویت جهان اسلام به‌ویژه حوزه­های علمیه؛

39) پژوهش‌محوری در تربیت علمی طلاب و تأکید بر اصل همراهی پژوهش و آموزش؛

40) اهتمام بر مطالعات تطبیقی و مقارن همراه با نقد؛

41) تأکید بر مشارکت در تدوین و ساماندهی قوانین، آیین‌نامه‌ها، بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های حوزه در راستای هماهنگی بین دستگاهی.

£ راهبردهای عملیاتی

هدف کلان شماره 1: نهادینه­سازی و ارتقاء مرجعیت علمی حوزه­های علمیه

42) رشد و توسعه متوازن علوم حوزوی و علوم اسلامی ـ انسانی؛

43) ارائه جامع، مستدل و اقناعیِ معارف قرآن و مکتب اهل بیت ^{علیهم السلام} به مخاطبان، متناسب با نیازها، شرایط و اقتضائات؛

44) زمینه‌سازی، تقویت و توسعه بنیان‌های اجتهاد و مجتهدپروری و تعمیم روش اجتهادی در دانش­های حوزوی؛

45) حضور و نقش‌آفرینی فعال، مؤثر و اجتهادی حوزه­های علمیه در تمام عرصه‌های دانشی و فعالیت­های علمی، در سطح ملی و فراملی

46) احیاء و بهره­گیری از تراث علمی حوزه­های علمیه و الگوسازی مفاخر علمی حوزه؛

47) رصد و پایش دائمی شرایط محیطی، و پاسخگویی به‌هنگام و متناسب با نیازهای حوزه، جامعه و نظام اسلامی؛

48) مواجهه علمی و فعال  با جریان‌ها و فرقه­های معارض، معاند و منحرف در سطح ملی و فراملی؛

49) رشد و توسعه نظام آموزش پژوهش‌محور در حوزه­های علمیه؛

50) بهسازی، توسعه، تحول و هماهنگ­سازی ساختارهای تولید و مدیریت­ دانش متناسب با رسالت حوزه ­های علمیه و نیازهای حال و آینده؛

51) طراحی و انسجام‌بخشی شبکه­های تولید، نشر و کاربست دانش؛

52) استانداردسازی تولیدات علمی و پژوهش­های حوزه­های علمیه؛

53) همکاری در بهبود، تسهیل قوانین، مقررات و فرایندها و فعالیت­های مؤثر در تولید دانش.

هدف کلان شماره 2: نهادینه­سازی فرهنگ تولید علم و پژوهش در حوزه­های علمیه مبتنی بر ارزش­های اسلامی و اخلاقی

54) گسترش و تقویت گفتمان پژوهش و تولید دانش در حوزه­های علمیه؛

55) توسعه فرهنگ و فضای نظریه‌پردازی، نقد و مناظره و آزاداندیشی علمی؛

56) ترویج و ارتقاء اخلاق پژوهش همراه با تقویت روحیه تعهد و کار جمعی؛

57) احیاء سنت­های اسلامی و حوزوی در عرصه پژوهش؛

58) تبیین و ترویج نگاه جامع فقهی به علوم و دانش‌ها.

هدف کلان شماره 3: توسعه علوم حوزوی و تأسیس علوم انسانی‌ ـ اسلامی و نظامات اجتماعی در راستای استقرار تمدن نوین اسلامی

59) تحول و ارتقاء علوم انسانی بر اساس مبانی اسلامی و تقویت جایگاه آن در نظام علمی ـ پژوهشی حوزه­های علمیه؛

60) طراحی و مهندسی رشته­های علوم اسلامی و بینا‌رشته­ای متناسب با نیازهای حوزه­های علمیه، کشور و جوامع بشری؛

61) مهندسی و جهت­دهی نظام علم و پژوهش حوزه­های علمیه مبتنی بر اجتهاد عمیق و پویا ناظر به توسعه نظامات فکری و اجتماعی اسلام؛

62) مشارکت مؤثر در طراحی الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت  و سبک زندگی اسلامی به عنوان نقشه راه تمدن نوین اسلامی.

هدف کلان شماره 4: تعامل کارآمد و هم­افزا با نظام­های جامع حوزوی و نهادهای علمی، فرهنگی و اجرایی در سطح ملی و فراملی

63) گسترش تعاملات علمی تأثیرگذار با نهادهای سیاست­گذار، برنامه­ریز و مولد دانش در سطح ملی و فراملی؛

64) توسعه و تقویت ارتباطات و تعاملات میان اندیشمندان عرصه علوم اسلامی در سطح حوزه، کشور و بین الملل؛

65) مشارکت در اطلاع‌رسانی به‌روز تحولات علمی حوزه­های علمیه در سطح ملی و بین المللی با تأکید بر بهره­گیری از فناوری‌های نوین؛

66) همکاری در تربیت نیروهای متخصص برای نظام در چارچوب مأموریت‌ها و شئون حوزه.

هدف کلان شماره 5:  رشد و توسعه منابع، تجهیزات، امکانات و زیرساخت­های پژوهشی با تأکید بر ارتقاء و حمایت از منابع انسانی پژوهش

67) پرورش و توانمند سازی منابع انسانی پژوهش با تأکید بر تربیت منابع انسانی شایسته، خلاق، دانا، کارآمد؛

68) مشارکت در توسعه و تقویت زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات علمی ـ پژوهشی حوزه­های علمیه و تأسیس بانک‌های اطلاعات علمی و پایگاه استنادی علوم اسلامی؛

69) ایجاد بانک جامع مباحث فقهی شیعه به ترتیب تاریخی خصوصاً با مقایسه فقه اهل سنت در مباحث و موضوعات مربوطه؛

70) سامان‌دهی و حمایت منابع انسانی در رشته­های مختلف با رویکرد شناسایی استعداد­ها و اولویت‌دهی به ظرفیت‌های نخبگانی و ارتقاء سطح دانش و مهارت پژوهشی آنان؛

71) حمایت از فعالیت‌ها و دستاوردهای پژوهشی محققان و نهادهای حوزوی؛

72) مشارکت در سامان‌دهی منابع پایدار و اقتصاد علم و پژوهش؛

73) گسترش و توزیع متوازن و نظام‌‌مند ظرفیت‌های مادی و معنوی پژوهشی حوزه‌های علمیه متناسب با اولویت­ها و نیازها.

این مصوبه در کارگروه موضوع مصوبه 1032 در تاریخ 96/5/9، بررسی و تصویب شد و سپس در جلسه 85، مورخ 96/8/12شورای عالی حوزه‌های علمیه به صورت کلی مطرح شده و مورد تصویب نهایی قرار گرفت.