مادّه 1. عنوان
عنوان رشته، سطح سه رشته امامت با گرایش مهدویّت[1] است.
مادّه 2. تعریف
سطح سه امامت با گرایش مهدویّت، سومین مقطع از تحصیلات حوزوی و یکی از رشتههای درختواره حوزه دانشی کلام، ادیان، مذاهب و فرق است، که در آن طلاب، مبانی و مسائل امامت و مهدویّت را به صورت استدلالی می‌آموزند و توانایی پاسخگویی به نیازهای مربوط و توان تحقیق در حد تحلیل و بررسی تطبیقی، تبلیغ و تدریس آن را پیدا می‌کنند و در پایان، موفق به دریافت دانشنامه سطح سه رشته امامت با گرایش مهدویّت می‌شوند.
مادّه 3. اهداف
توسعه شناخت نسبت به مسائل و مبانی عقلی و نقلی امامت و مهدویّت؛
ایجاد توان تحقیق در حدّ تحلیل و بررسی تطبیقی و زمینه‌سازی جهت تألیف در زمینه امامت و مهدویّت؛
شناخت و نقد دیدگاه‌های انحرافی و تقویت توان پاسخگویی به پرسش‌ها و شبهات روز در حوزه امامت و مهدویّت؛
ایجاد توان تدریس مباحث امامت و مهدویّت در سطوح پایین‌تر؛
تربیت مبلغان مُسلّط به معارف و مسائل امامت و مهدویّت؛
تربیت طلّاب مُستعد جهت ورود به سطوح بالاتر؛
شناخت استدلالی و عمیق مسائل فقهی و اصولی؛
تقویت بنیه اجتهاد و استنباط در حوزه امامت و مهدویّت.
مادّه 4. سیاست‌ها
اهتمام به تعالی اخلاقی و معنوی طلّاب و تقویت روحیّه انتظار؛
اهتمام به تقویت استقلال فکری و اعتماد به نفس در مسائل علمی؛
اهتمام به تقویت تعبّد و تعهّد دینی و دفاع از عقائد شیعه امامیّه به ویژه امامت و مهدویّت؛
تأکید بر آموزش پژوهش‌گرا؛
تأکید بر بهره‌گیری از روش‌های کارآمد آموزشی با اهتمام به سنّت‌های حوزوی؛
تأکید بر پویایی برنامه‌های آموزشی و پژوهشی و توجّه به نیازهای روز؛
تأکید بر شناسایی طلّاب مستعد؛
تأکید بر استفاده از متون آموزشی واجد استانداردهای لازم؛
اهتمام به تقویت مبانی نظام مقدّس اسلامی و ترویج ارزش‌های آن؛
اهتمام به دروس فقه و اصول و نظارت بر اجرای آن.
مادّه 5. ضرورت
اهمیّت فوق‌العاده مباحث امامت و مهدویّت به عنوان شاخصه اعتقادی شیعه امامیّه؛
رسالت حوزه علمیّه در تربیت اندیشمندان توانمند جهت تبیین، ترویج و دفاع از آموزه امامت و مهدویّت و جلوگیری از سوء برداشت‌ها و استفاده‌های انحرافی از آن؛
نیاز اجتماع به تبیین و ترویج درست عقائد شیعه در زمینه امامت و مهدویّت و دفاع از آن در مقابله با تهاجمات فکری، گروه‌ها و فرقه‌های انحرافی.
مادّه 6. نظام آموزشی
نظام آموزشی این رشته و گرایش نیم‌سالی، درسی[2] و حضوری است. طول دوره بدون احتساب پایان‌نامه حدّاقل شش و حدّاکثر هشت نیم‌سال است.
مادّه 7. شرایط پذیرش
احراز صلاحیّت‌های عمومی و اخلاقی بر اساس آیین‌نامه‌های مصوّب؛
دارا بودن مدرک علمی سطح دو؛
قبولی در سنجش علمی.
مادّه 8. جدول دروس پیش‌نیاز
|
ردیف
|
عنوان درس
|
ساعت
|
اهداف
|
|
1
|
کلام اسلامی
1 و 2 و 3
|
96
|
شناخت استدلالی مباحث خداشناسی(ذات، صفات فعلیّه و ذاتیّه، مراتب فعل الهی)، نبوّت(ضرورت، ویژگی‌ها، وظایف و اختیارات، نبوّت و خاتمیّت پیامبر اسلام)و معاد(حقیقت مرگ، عالم برزخ، قیامت و ویژگی‌های آن)
|
|
2
|
معرفت‌شناسی
|
32
|
شناخت استدلالی راه‌ها و ابزار شناخت و ارزیابی آنها
|
|
3
|
فرق و مذاهب کلامی
|
32
|
آشنایی با آموزه‌ها، روشها و کتب اصلی فرقه‌های مهم تشیّع و تَسنّن
|
|
4
|
کلیّات و تاریخ علم کلام
|
32
|
شناخت علم کلام(فرق آن با فلسفه و علوم دیگر)، موضوع، غایت و مبانی آن، تبیین حجیّت روش‌های عقلی و نقلی و شرایط آنها و آشنایی با سیر تکوّن و تطوّر علم کلام، مَشرب‌های کلامی، متکلمین بزرگ، منابع و مآخذ مهم کلامی
|
|
5
|
مسائل جدید کلامی
|
32
|
شناخت مهمترین مسائل جدید کلامی، مانند: منشأ دین، تکثّرگرایی، علم و دین و قلمرو دین
|
|
6
|
تاریخ معاصر
|
32
|
بررسی تحلیلی تاریخ فرهنگی، اجتماعی و سیاسی صد سال اخیر ایران
|
|
7
|
روش تحقیق
|
32+16
نظری عملی
|
آشنایی با روش‌های عمومی پژوهش و کیفیّت بهره‌برداری از منابع
|
|
8
|
زبان انگلیسی(عمومی)
|
32+16
نظری عملی
|
ایجاد توان درک مطلب و ترجمه متون ساده انگلیسی
|
|
جمع
|
352
|
|
تبصره: طلّابی که دروس پیش‌نیاز را در مراکز معتبر گذرانده باشند، در صورت مطابقت هشتاد درصدی سرفصل‌ها از گذراندن این دروس معاف هستند.
مادّه 9. عناوین و مشخّصات کلّی دروس
|
|
ردیف
|
عنوان
|
ساعت
|
|
|
1
|
دروس عمومی
|
624
|
|
|
2
|
دروس تخصّصی مشترک رشته امامت
|
656
|
|
|
3
|
دروس تخصّصی گرایش مهدویّت
|
656
|
|
جمع کل
|
1904
|
|
|
|
|
مادّه 10. عناوین و مشخصات تفصیلی دروس
دروس عمومی
|
ردیف
|
عنوان درس
|
ساعت
|
اهداف
|
|
1
|
فقه
|
160
|
شناخت استدلالی مسائل مهم فقه طبق برنامه مرکز مدیریّت در سطح سه
(از القول فی ماهیّه العیب تا آخر مکاسب)
|
|
2
|
اصول
|
320
|
شناخت استدلالی مباحث مهم اصولی طبق برنامه مرکز مدیریت در سطح سه
(جلد اوّل کفایه‌الاصول از ابتدای المقصد الثّانی فی النّواهی تا پایان جلد دوم)
|
|
3
|
عربی معاصر
|
32+16
نظری عملی
|
ایجاد توان بهره‌گیری از متون عربی جدید در حوزه امامت و مهدویّت
|
|
4
|
روش تحقیق پیشرفته
|
32+16
نظری عملی
|
کسب مهارت‌های تحقیق و پژوهش در مسائل امامت و مهدویّت با آموزش روش‌های تحقیق و کیفیّت بهره‌برداری از ابزار و منابع
|
|
5
|
روش تدریس
|
32+16
نظری عملی
|
ایجاد توان مهارت تدریس با آموزش روشها و فنون کلاس‌داری و ارزشیابی
|
|
جمع
|
624
|
|
دروس مشترک رشته امامت
|
ردیف
|
عنوان درس
|
ساعت
|
هدف
|
|
|
مبانی و قواعد علم کلام
|
32
|
شناخت و تبیین مبانی، روشها و قواعد علم کلام، مانند: حجیّت عقل و نقل، حُسن و قُبح عقلی، قاعده لطف، امتناع نقض غرض، وجوب شکر منعم، هدفداری خدا، حجیّت خبر واحد در مسائل اعتقادی
|
|
|
منطق فهم قرآن و حدیث
|
32
|
شناخت اصول و روش فهم صحیح قرآن و حدیث
|
|
|
تاریخ حدیث
|
32
|
شناخت جایگاه، منشأ پیدایش و سیر تحوّل و تطوّر حدیث(مکاتب و مجامع)
|
|
|
تاریخ تشیّع
|
32
|
تحلیل و بررسی چگونگی پیدایش و سیر تحوّل تشیّع و تبیین تاریخ مرجعیّت شیعه در دوران غیبت صغری و کبری و دولتهای مهمّ شیعی از آغاز تا کنون
|
|
|
امامت عامّه 1 و 2
|
64
|
شناخت دقیق دیدگاه قرآن و روایات در مورد حقیقت امامت و ولایت، نیاز به امام، ولایت تکوینی و تشریعی، مقامات، ویژگی‌ها، وظائف و اختیارات امام، مناصب امام(مانند: مرجعیت علمی، هدایت و رهبری اجتماعی، حکومتی)، عدم تعارض امامت با خاتمیّت و ... و پاسخ به شبهات مرتبط
|
|
|
امامت خاصّه
1 و 2
|
64
|
اثبات و تبیین عقلی و نقلی امامت امیرالمؤمنین علیهم‌السلام و سایر ائمه علیهم السلام و نقد ادله خلافت خلفا و پاسخ به شبهات مرتبط(با تأکید بر شبهات زیدیّه، اسماعیلیّه و واقفیّه)
|
|
|
تحلیل سیره معصومین(ع) 1و2
|
64
|
تحلیل و بررسی سیره سیاسی و اجتماعی پیامبر اعظم صلّی الله‌علیه‌و آله و اهل‌بیت علیهم‌السّلام از دوره بعثت تا آغاز غیبت صغری
|
|
|
ولایت فقیه
|
32
|
تبیین استدلالی نظام ولایت فقیه در عصر غیبت و شناخت استدلالی شرائط، وظایف و اختیارات ولیّ فقیه با رویکرد پاسخ به شبهات
|
|
|
وظایف امّت نسبت به امام
|
32
|
تبیین وظایفی مانند معرفت، بیعت، اطاعت، تولّی و تبرّی، محبّت، اخذ علوم، نصیحت و احیاء اَمر ائمّه علیهم‌السّلام
|
|
|
مأخذ شناسی امامت
|
8+16
نظری عملی
|
معرّفی توصیفی و تحلیلی منابع و کتب مهمّ امامت و مهدویّت در فرق اسلامی، به ویژه منابع امامیّه مانند: الشّافی، شرح التّجرید، الألفین، دلائل الصّدق، الغدیر، عبقات الانوار، احقاق الحق، الغیبه نعمانی، الغیبه طوسی، کمال‌الدّین صدوق، فتن ابن حمّاد و عقد الدّرر شافعی
|
|
|
شبهه‌شناسی امامت
|
32
|
پاسخ به شبهات جدید و مبتلابه در عرصه امامت، مانند مشروعیّت، مقبولیّت، رابطه امامت و خاتمیت
|
|
|
فِرَق انحرافی
1 و 2
|
64
|
شناخت و بررسی جریانشناسی تاریخی، مبانی فکری، آراء و شخصیّت‌های فِرَق انحرافی مانند: بهائیّت و وهابیّت و نقد مهمترین آراء آنها در موضوع امامت و مهدویّت
|
|
|
مهارت‌های مناظره و ارتباط
|
8+16
نظری عملی
|
ایجاد توان مناظره و ارتباط مؤثّر با شناخت روش‌های استدلال
|
|
|
روش تبلیغ
|
32
|
شناخت و بررسی مهمترین اهداف، اصول، ارکان و روش‌های تبلیغ
|
|
|
زبان تخصصی 1 و 2
|
64+32
نظری عملی
|
ایجاد توان فهم متون انگلیسی یا عربی در حوزه امامت و مهدویّت
|
|
جمع ساعات
|
656
|
|
3. دروس اختصاصی گرایش مهدویّت
|
ردیف
|
عنوان درس
|
ساعت
|
هدف
|
|
|
مهدویّت در قرآن
|
64
|
شناخت و طبقه‌بندی مجموعه آیات مرتبط با مهدویّت و تفسیر آیات مهم همراه با بررسی و پاسخ به شبهات پیرامونی
|
|
|
مهدویّت در احادیث
|
48
|
شناخت و دسته‌بندی مجموعه احادیث مهدوی وارده از طُرُق عامّه و امامیّه و بررسی سندی و دلالی آنها، همراه با مقایسه روایات خاصّه، عامّه و مشترک
|
|
|
مسائل اساسی مهدویّت 1، 2 و 3
|
96
|
شناخت استدلالی مسائل مهم مهدویّت، مانند: غیبت و علل آن، فواید امام غایب، انتظار، علائم و شرایط ظهور، نزول حضرت عیسی علیه‌السّلام رجعت، ملاحم و فِتَن، رؤیت، ولادت، طول عمر و ویژگی‌های حکومت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه از دیدگاه شیعه
|
|
|
مهدویّت و آینده جهان
|
32
|
شناخت و بررسی آینده جهان و هدف تاریخ با توجّه به آموزه مهدویّت، بررسی ویژگی‌های جهانی‌شدن و جهانی‌سازی و ارتباط آن با حکومت جهانی امام عصر و تبیین نقاط افتراق جهانی‌سازی مهدوی با دیگر جهانی‌سازی‌ها و ارائه راه‌کارهای بهره‌وری از فرصت‌ها و ظرفیّت‌های به وجود آمده، برای زمینه‌سازی ظهور و انقلاب جهانی مهدوی
|
|
|
مهدویّت و مستشرقان
|
32
|
شناخت ماهیّت استشراق و مکاتب آن و نقد و بررسی مهمترین شبهات خاورشناسان پیرامون مهدویّت
|
|
|
مُنجی در ادیان
|
32
|
بررسی اندیشه منجی‌گرایی در ادیان و مکاتب، مانند اسلام، مسیحیّت، یهود، زرتشت، کنفوسیوس، اشعیا، بودا و تبیین اشتراکات و اختلافات آنها
|
|
|
ادعیّه و زیارت‌شناسی مهدویّت
|
32
|
بررسی و تحلیل محتوایی معارف ادعیّه و زیارات مأثوره در باب مهدویّت، مانند دعای ندبه، عهد، افتتاح، زیارت آل یاسین، برخی ادعیّه صحیفه سجّادیّه و دعاهای منسوب به حضرت
|
|
|
کارکردهای فرهنگی و اجتماعی مهدویّت
|
32
|
تبیین کارکردهای فرهنگی و اجتماعی اعتقاد به مهدویّت، مانند امیدواری به آینده، معنا‌بخشی و نشاط زندگی، انسجام و انضباط اجتماعی، نقد و بررسی فرهنگ عامّه مردم در رابطه با مهدویّت(آداب، رسوم، زیارت‌گاه‌ها، سرودها، افسانه‌ها، خرافات و جعلیّات)و نیز ارائه راه‌کارهای بهینه‌سازی کارکردهای فرهنگی اجتماعی مهدویّت
|
|
|
جریانهای انحرافی مهدویّت در دوره معاصر
|
32
|
بررسی و تحلیل زمینهها و عوامل پیدایش جریانهای مدّعی در مهدویّت به همراه معرفی و نقد جریانهای انحرافی معاصر مانند: قادیانیّه، احمد اسماعیل و انجمن حجّتیه
|
|
|
مأخذ شناسی مهدویّت
|
32
عملی
|
معرفی توصیفی و تحلیلی منابع و کتب مهم و تخصّصی(قدیم و معاصر)در حوزه مهدویّت در فرق اسلامی، به ویژه منابع امامیّه همراه با متن‌خوانی بخش‌هایی از آنها
|
|
|
پایان‌نامه
|
96+96
عملی
|
ارائه یک پژوهش جامع، همراه با نقد و بررسی و تتبّع کافی در موضوع مهدویّت
|
|
جمع ساعات
|
624
|
|
2- عنوان رشته موضوع مصوّبه 928 شورای عالی حوزههای علمیّه، طبق درختواره رشته‌ها و گرایش‌های تخصّصی، به«امامت با گرایش مهدویّت»، تغییر یافت.
1- در این نظام، هر درس به صورت مستقل ارزیابی می‌شود و قبولی یا رد در یک درس، تأثیری در قبولی یا رد دروس دیگر ندارد.
این
مصوبه جایگزین مصوبه 928 شورای عالی حوزههای علمیه میگردد؛ در موارد متعارض
مصوبه 928 ملغی میباشد.