آیین­نامه تأسیس، توسعه، فعالیت و انحلال  مجتمع­های عالی حوزوی   

مقدمه:

در راستای اجرای مصوبه 1382 شورای گسترش حوزه­های علمیه و به منظور ضابطه­مند نمودن تأسیس و توسعه و انحلال مجتمع­های عالی حوزوی «آیین­نامه تأسیس، توسعه، فعالیت و انحلال مجتمع­ عالی حوزوی» به شرح ذیل تدوین گردید؛ در این آیین­نامه به مراکز تخصصی، مؤسسات آموزش عالی و مدارس علمیه به اختصار "واحد آموزشی" و به مجتمع عالی حوزوی به اختصار "مجتمع" اطلاق می­شود.

کلیات و تعاریف فصل اول:

ماده 1. به مجموع حداقل 3 واحد^[1] از واحدهای آموزشی، پژوهشی، تبلیغی فرهنگی و مهارتی حوزوی که هر کدام از آنها با اخذ مجوزهای لازم و در چارچوب مأموریت­ها و شرح وظایف خود، تحت عنوان یک مدیریت واحد اداره شوند، «مجتمع» گفته می‌شود.

تبصره1: در تأسیس یک مجتمع تنوع واحدهای مذکور لازم نیست؛ بنابراین یک مجتمع می­تواند از سه واحد آموزشی و یا سه واحد پژوهشی و یا تلفیقی از این واحدها تأسیس گردد. حداقل وجود دو واحد آموزشی یا دو واحد پژوهشی یا یک واحد آموزشی و یک واحد پژوهشی در تأسیس یک مجتمع ضرورت دارد.

تبصره2: مجتمع­  حوزوی به دو صورت ذیل تأسیس و فعالیت می­نمایند.

الف) مجتمع عالی وابسته: واحدی است که با مجوز شورای گسترش حوزه­های علمیه  توسط مرکز مدیریت حوزه­های علمیه تاسیس شده و در سیاست­ها، خط مشی­ها، مقررات و تشکیلات  تابع مرکز مدیریت حوزه های علمیه بوده و هزینه های مالی  آن توسط مرکز مذکور تأمین می­شود.

ب) مجتمع عالی غیر وابسته: واحدی است که با مجوز شورای گسترش حوزه­های علمیه  توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی تاسیس شده و در سیاست­ها، خط مشی­ها، مقررات و تشکیلات  تابع مرکز مدیریت حوزه های علمیه بوده و هزینه های مالی  آن توسط مؤسس و هیئت امناء تأمین می­شود.

تبصره: در صورت نیاز و با تشخیص مدیر حوزه­های علمیه، مجتمع عالی غیر وابسته می­تواند از حمایت مالی مرکز مدیریت حوزه­های علمیه برخوردار شود.

اهداف:

ماده 2. اهداف راه­اندازی مجتمع­عبارتند از:

1-    مدیریت بهینه دانش و رشته­های حوزوی و ایجاد خط معیار در علوم مختلف؛

2-    زمینه­سازی به منظور توسعه و تعمیق علوم حوزوی و تربیت نیروهای مستعد؛

3-    هدایت فرآیندهای علمی و تسهیل در تبادل اطلاعات و تجربیات واحدهای زیر مجموعه مجتمع؛

4-    تسریع‌ و تسهیل در امورآموزشی، پژوهشی، تهذیبی، تبلیغی و اجرایی واحدهای زیر مجموعه مجتمع؛

5-    بهینه­سازی و ساماندهی منابع انسانی و مالی، تجهیزات و فضای کالبدی در جهت کاهش هزینه­های مرتبط و استفاده هرچه بهتر از امکانات و ظرفیت‌های موجود؛

6-    هدایت، حمایت و نظارت هرچه بیشتر بر فرآیند­ها و فعالیت­ها با ایجاد مدیریت متمرکز.

فصل دوم: مجتمع غیر وابسته

مادة 3. ارکان مجتمع غیر وابسته، عبارت‌اند از:

1) مؤسس یا هیئت مؤسس؛

2) هیئت امناء؛

3) شورای مجتمع؛

4) مدیر مجتمع.

ماده 4. مجتمع غیروابسته با تقاضای اشخاص حقیقی و حقوقی و موافقت شورای گسترش حوزه­های علمیه براساس این آیین­نامه تأسیس می­گردد.

مادة 5. شرایط متقاضی تأسیس مجتمع غیروابسته به شرح ذیل می­باشد:

1) اعتقاد و التزام به ولایت فقیه و پایبندی به نظام مقدس جمهوری اسلامی؛

2) التزام به رسالت‌ها، ارزش‌های اسلامی و شئون روحانیت؛

3) برخوردار از حسن سابقه، حسن شهرت و دارا بودن صلاحیت­های اعتقادی، اخلاقی و سیاسی؛

4) توانایی تأمین مکان، تجهیز و تأمین مالی مجتمع؛

5) توانایی جذب نیروی علمی، تربیتی و اداری متناسب با عرصه فعالیت مجتمع، برابر شرایط و ضوابط مربوطه؛

6) برخوردار از فضل حوزوی، شایستگی‌های لازم متناسب با عرصه فعالیت مجتمع و تحصیلات سطح چهار؛

تبصره: در صورتی که متقاضی ، مدرک تحصیلی رسمی حوزوی نداشته باشد، باید مراتب علمی وی بر اساس دستورالعمل شورای گسترش حوزه‌های علمیه، حداقل معادل با مدرک تحصیلی سطح چهار تشخیص داده شود.

7) تلبس دائم به لباس روحانیت.

ماده 6. متقاضی تأسیس باید به تأیید شورای گسترش حوزه­های علمیه برسد.

ماده 7. در صورتی که مؤسس از اشخاص حقوقی باشد، باید دارای هویت حوزوی و صلاحیت‌های لازم بوده و در مراجع ذی‌صلاح به ثبت رسیده باشد. همچنین برابر اساسنامه یا مصوبات هیئت امنای آن واحد حقوقی، مجاز به تأسیس مجتمع حوزوی باشد.

تبصره: در صورتی که متقاضی تأسیس، هیئت مؤسس باشد، حداقل یکی از اعضای آن باید حائز شرط بند 6 ماده 5 باشد.

ماده 8. وظایف مؤسس در مجتمع غیر وابسته به شرح ذیل می‌باشد:

1) تأمین فضای آموزشی مناسب، تجهیزات و امکانات آموزشی- پژوهشی، تهذیبی- تربیتی و تبلیغی مورد نیاز در چارچوب ضوابط و معیارهای اعلامی؛

2) تأمین هزینه‌های جاری و عمرانی مجتمع؛

3) ایجاد منابع پایدار و جذب منابع مالی جدید برای مجتمع متناسب با شئونات حوزه­های علمیه و در چارچوب ضوابط و مقررات مصوب؛

4) حفظ و نگهداری اموال و مستغلات عمده مجتمع؛

5) پیگیری امور موقوفات مجتمع و تلاش در جهت ایجاد موقوفات جدید و احیای موقوفات موجود؛

تبصره: وظایف موضوع بندهای 3، 4 و 5 به تشخیص مؤسس به صورت کلی یا جزئی قابل تفویض به مدیر مجتمع می‌باشد.

6) پرداخت حقوق و مزایا، بیمه و سنوات نیروهای علمی، اداری و خدماتی مجتمع در چارچوب ضوابط و مقررات مصوب؛

7) نظارت بر اجرای ضوابط و مقررات شورای عالی حوزه‌های علمیه و مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه در مجتمع؛

8) پیشنهاد اعضای حقیقی هیئت امناء مجتمع به مدیر حوزه‌های علمیه جهت تأیید و صدور حکم.

تبصره: در صورت عدم تأیید افراد پیشنهادی موضوع این بند، مؤسس موظف به پیشنهاد افراد جدید می­باشد.

ماده 9. در مجتمع غیروابسته در صورت فوت یا استعفای مؤسس، وظایف ایشان موقتاً برعهده رئیس هیئت امنای مجتمع خواهد بود. مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه موظف است حداکثر ظرف مدت 6 ماه نسبت به معرفی جانشین مؤسس به شورای گسترش حوزه­های علمیه جهت تأیید، اقدام نماید.

تبصره 1: مؤسس می­تواند برای بعد از حیات خود جانشین معرفی نماید؛ جانشین مذکور به شورای گسترش حوزه­های علمیه جهت تأیید، معرفی خواهد شد.

تبصره 2: استعفای مؤسس باید به تأیید مدیر حوزه‌های علمیه برسد.

ماده 10. در صورت فوت مؤسس، وصی ایشان و یا متولی ساختمان مجتمع و واحدهای زیرمجموعه آن، لزوماً به عنوان جانشین مؤسس مجتمع نخواهند بود. تعیین جانشین مؤسس براساس ضوابط مقرر در این آئین‌نامه صورت خواهد گرفت.

مادة 11. اعضای هیئت امنای مجتمع باید دارای شرایط ذیل باشند:

1) اعتقاد و التزام به ولایت فقیه و پایبندی به نظام مقدس جمهوری اسلامی؛

2) التزام به رسالت‌ها، ارزش‌های اسلامی و شئون روحانیت ؛

3) برخوردار از حسن سابقه، حسن شهرت و دارا بودن صلاحیت­های اعتقادی، اخلاقی و سیاسی؛

4) توانمندی در انجام دادن وظایف محوله؛

مادة 12. اعضای هیئت امناء، حداکثر 9 نفر می‌باشند که عضویت افراد زیر، الزامی است:

1)      نمایندة مدیرحوزه­های علمیه؛

2)      مدیر حوزه علمیه استان محل تأسیس و فعالیت مجتمع؛

3)      یک نفر از پژوهش‌گران حوزوی، متناسب با عرصه فعالیت مجتمع؛

4)      دو نفر از مدرّسان سطوح عالی، حداقل دارای پنج سال سابقه تدریس در سطوح عالی (سطح 2 و 3 فقه و اصول) و یا دارای پنج سال سابقه تدریس در سطح 3 و 4 رشته‌های مجتمع؛

5)      مدیر مجتمع؛

6)      مؤسس.

تبصره 1: در موارد خاص به تشخیص مدیر حوزه‌های علمیه، به جای موسس، نماینده موسس می‌تواند عضو هیئت امناء شود.

تبصره 2: اعضای موضوع بند 3 و 4 توسط موسس پیشنهاد و پس از تأیید مدیر حوزه‌های علمیه با حکم ایشان منصوب می‌شوند. مدت این احکام سه سال می‌باشد و انتخاب مجدد ایشان بلامانع است. در صورت عدم تأیید افراد پیشنهادی، مؤسس موظف به پیشنهاد افراد جدید می­باشد.

تبصره 3: در صورت نیاز، شورای گسترش حوزه‌های علمیه می‌تواند تعداد اعضای هیئت امناء را با عضویت افراد حقیقی واجد صلاحیت‌های موضوع ماده 11 حداکثر تا 9 نفر افزایش دهد.

مادة 13. در ابتدای تأسیس، اعضای هیئت امناء، باید به تأیید شورای گسترش برسند.

مادة 14. رئیس هیئت امناء و دبیر آن، توسط اعضاء، انتخاب می‌شود.

مادة 15. هیئت امناء، حداقل دو ماه یک بار، به دعوت رییس هیئت امناء، تشکیل جلسه می‏دهد. در صورت لزوم، به پیشنهاد مدیر مجتمع یا سه نفر از اعضاء، پس از تأیید رئیس هیئت امناء، جلسه فوق‏العاده تشکیل می‏شود.

تبصره: نحوة ادارة جلسات هیئت امناء، بر اساس دستورالعملی -که با همکاری معاونت آموزش و معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه تهیه و به تأیید مدیر حوزه­های علمیه می­رسد-  خواهد بود.

ماده 16. مجتمع غیر وابسته و واحدهای زیر مجموعه آن دارای یک هیئت امناء تحت عنوان «هیئت امنای مجتمع» می­باشند.

مادة 17. وظایف و اختیارات هیئت امنای مجتمع عبارت است از:

1)      تصویب اهداف و سیاست‌ها و خط‌ مشی‌های اجرایی مجتمع؛

2)      جلب کمک­های مالی و امکانات، از اشخاص حقیقی و حقوقی بارعایت ضوابط و مقررات و شئونات حوزوی؛

3)      نظارت بر فعالیت‌های فرهنگی،آموزشی، پژوهشی و تبلیغی مجتمع؛

4)      بررسی و تصویب بودجة جاری، عمرانی و تحقیقاتی مجتمع؛

5)      بررسی پیشنهاد هر نوع توسعه یا انحلال واحدهای تابعه، دوره‌های آموزشی و تصویب یا اجرای رشته‌ها یا گرایش‌های تحصیلی واحد آموزشی، و ارجاع به مرکز مدیریت حوزه­های علمیه؛

6)      پیشنهاد نصب، عزل، پذیرش و ارسال استعفای مدیر مجتمع، به مدیر حوزه های علمیه، جهت اقدام مقتضی؛

7)      پیشنهاد معاونان مجتمع به شورای گسترش حوزه­های علمیه جهت تأیید؛

8)      پیشنهاد انحلال مجتمع به مرکز مدیریت حوزه های علمیه؛

9)      نظارت بر رعایت مقررات استخدامی و ضوابط پرداخت حقوق و مزایا، حق بیمه و سنوات کارکنان در مجتمع در چارچوب مصوبات شورای عالی و مقررات مرکز مدیریت حوزه­های علمیه؛

10)  نظارت بر رعایت ضوابط مصوب پرداخت حق‌التحقیق، حق‌التدریس، حق‌الترجمه، حق‌التألیف و نظایر آن در چارچوب ضوابط و مقررات مصوب؛

11)  نظارت بر رعایت آیین‌نامه‏های اداری، مالی و معاملاتی مصوب؛

12)  بررسی و تصویب آیین­نامه­ها و دستورالعمل­های مورد نیاز هیئت امناء و مجتمع در چارچوب ضوابط و مقررات مصوب؛

13)  تصویب اخذ قرض‏الحسنه و تسهیلات بانکی داخلی بارعایت شئونات حوزوی.

ماده 18. هیئت امناء می‌تواند دفتری را برای پیگیری وظایف محوله، در مجتمع ایجاد نماید.

ماده 19. مجتمع غیر وابسته دارای شورایی تحت عنوان «شورای مجتمع» با ترکیب ذیل خواهد بود:

الف) مدیر مجتمع؛

ب) مؤسس یا نماینده ایشان؛

ج) مدیران واحدهای زیر مجموعه مجتمع؛

د) معاونین مجتمع؛

هـ) یک نفر از اساتید با سابقه حوزه­های علمیه، متناسب با حوزه فعالیت مجتمع به عنوان نماینده مدیر حوزه­های علمیه به انتخاب ایشان؛

تبصره: استاد موضوع این بند با حکم مدیر حوزه­های علمیه به مدت 3 سال منصوب می­شود؛ انتصاب مجدد ایشان بلامانع است.

و) حداکثر دو نفر از مدیران گروه های علمی- تربیتی و مهارتی، هر واحد زیر مجموعه مجتمع به تناسب موضوع و به انتخاب مدیر آن واحد.

ماده 20.  رئیس شورای مجتمع و دبیر آن، در اولین جلسه توسط اعضاء انتخاب می‌شوند.

ماده 21. نحوة ادارة جلسات شورای مجتمع، بر اساس دستورالعملی -که با همکاری معاونت آموزش و معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه تهیه و به تأیید مدیر حوزه­های علمیه می­رسد-  خواهد بود.

ماده 22. وظایف و اختیارات شورای مجتمع به شرح ذیل می­باشد:

1-     بررسی و تصویب سیاست­های علمی مجتمع در حوزه دانشی خود در چارچوب مصوبات شورای عالی حوزه­های علمیه و مقررات مرکز مدیریت حوزه­های علمیه؛

2-     بررسی و تصویب برنامه­های بلند مدت، میان­مدت و کوتاه­مدت مجتمع و واحدهای زیر مجموعه در چارچوب مصوبات شورای عالی حوزه­های علمیه و مقررات مرکز مدیریت حوزه­های علمیه؛

3-     بررسی و تایید کلیات، سرفصل­ها، جداول دروس و یا اصلاح آنها – که توسط واحدهای زیر مجموعه پیشنهاد می­شود_ و ارجاع به مراجع ذیصلاح جهت تصویب.

4-     نیازسنجی علمی، تهذیبی- تربیتی و مهارتی اساتید  و کارکنان به منظور توانمند­سازی و ارائه آموزش­های مورد نیاز؛

تبصره: بررسی کارشناسی مفاد بندهای فوق در یک گروه علمی مرکب از اعضای گروه­های علمی تربیتی واحدهای زیر مجموعه مجتمع صورت خواهد گرفت. دستورالعمل اجرایی این تبصره توسط معاون آموزش حوزه­های علمیه تهیه و با تأیید مدیر حوزه­های علمیه ابلاغ خواهد شد.

5-     بررسی و تصویب تقویم آموزشی سال تحصیلی پیشنهادی واحدهای زیر مجموعه در چارچوب مقررات مرکز مدیریت؛

6-     بررسی و تأیید اعضای پیشنهادی گروه­های علمی – تربیتی و گروه­های پژوهشی واحدهای زیر مجموعه؛

7-     پیشنهاد ظرفیت پذیرش طلاب  واحدهای زیر مجموعه به مرکز مدیریت حوزه­های علمیه؛

8-     بررسی و ارزیابی گزارش­ها، برنامه­ها و فعالیت­های واحدهای تابعه و تصویب راهکارهای ارتقائی و اصلاحی.

ماده 23. شرایط مدیر مجتمع در مجتمع غیر وابسته به شرح ذیل می­باشد:

1)      التزام عملی به ولایت فقیه و وفاداری به نظام مقدس جمهوری اسلامی؛

2)      التزام به رسالت‌ها، ارزش‌های اسلامی و شئون روحانیت؛

3)      برخورداری از حسن شهرت و دارا بودن صلاحیتهای اعتقادی، اخلاقی و سیاسی؛

4)      برخوردار از فضل حوزوی، شایستگی­های لازم متناسب با عرصه فعالیت مجتمع و دارای  مدرک سطح چهار؛

تبصره: در صورتی که فرد پیشنهادی ، مدرک تحصیلی رسمی حوزوی نداشته باشد، باید مراتب علمی وی بر اساس دستورالعمل شورای گسترش حوزه‌های علمیه، حداقل معادل با مدرک تحصیلی سطح چهار تشخیص داده شود.

5)      تابعیت جمهوری اسلامی؛

تبصره: در موارد ضروری با تشخیص مدیر حوزه­های علمیه و تأیید شورای عالی حوزه­های علمیه تصدی مدیریت مجتمع عالی غیروابسته توسط اتباع غیر ایرانی بلامانع است.

6)      تلبس دائم به لباس روحانیت؛

7)      داشتن حداقل 40 و حداکثر 60 سال سن؛

تبصره: در صورت احراز توانمندی‌های لازم توسط معاونت آموزش مرکز مدیریت حوزه­های علمیه، رعایت حداکثر سن موضوع این بند، لازم نیست.

8)      تأهل؛

9)      توانمندی در انجام دادن وظایف محوله.

ماده 24. مدیر مجتمع غیر وابسته با پیشنهاد هیئت امناء و تأیید شورای گسترش حوزه­های علمیه و با حکم مدیر حوزه­های علمیه به مدت 3 سال منصوب می­شود؛ انتصاب مجدد ایشان بلامانع است.

ماده 25. عزل مدیر مجتمع غیر وابسته با پیشنهاد هیئت امناء و تأیید مدیر حوزه­های علمیه می­باشد؛ مدیر حوزه­های علمیه می­تواند راساً نسبت به عزل مدیر مجتمع غیر وابسته اقدام نماید.

ماده 26. قبول استعفای مدیر مجتمع با مدیر حوزه­های علمیه می­باشد.

ماده 27. حداکثر ظرف مدت دو ماه پس از عزل، استعفاء یا فوت مدیر مجتمع، باید فرد پیشنهادی از طرف هیئت امناء به شورای گسترش حوزه­های علمیه جهت تأیید، معرفی ­گردد؛ تا تأیید نهایی مدیر جدید، یک نفر به انتخاب مدیر حوزه­های علمیه به عنوان سرپرست مجتمع حداکثر به مدت 6 ماه ادای وظیفه می­نماید.

ماده 28. هیئت امناء موظف است دو ماه قبل از اتمام مدیریت نسبت به معرفی مدیر اقدام نماید؛ تا تأیید مدیر جدید، مدیر قبلی(پس از اتمام مدت مدیریت خود) به عنوان سرپرست، حداکثر به مدت 6 ماه ادای وظیفه خواهد نمود.

ماده 29. وظایف و اختیارات مدیر مجتمع به شرح ذیل می­باشد:

1-     مدیریت کلان امور آموزشی، پژوهشی، تهذیبی، تبلیغی و اجرایی مجتمع براساس مصوبات شورای عالی و مقررات مرکز مدیریت؛

2-     ایجاد هماهنگی، هم­افزایی و وحدت رویه در میان واحدهای زیر مجموعه مجتمع؛

3-     پیشنهاد اهداف، سیاست­ها و خط­مشی­های اجرایی مجتمع در چارچوب مصوبات شورای عالی و مقررات مرکز مدیریت حوزه­های علمیه به هیئت امناء؛

4-     تعامل اثر­بخش با مراکز علمی و اجرایی مرتبط در سطح ملی و استانی در چارچوب ضوابط و مقررات؛

5-     تهیه و پیشنهاد آئین­نامه­ها و دستورالعمل­های مورد نیاز مجتمع و پیشنهاد به هیئت امناء؛

6-     پیشنهاد معاونین مجتمع به هیئت امناء جهت تأیید و پیشنهاد به شورای گسترش حوزه­های علمیه؛

7-     نصب معاونین مجتمع پس از تأیید شورای گسترش حوزه­های علمیه و نیز عزل و قبول استعفای ایشان؛

8-     تهیه و پیشنهاد کلیات برنامه­های آموزشی، پژوهشی، تهذیبی – تربیتی و تبلیغی به شورای مجتمع؛

9-     صدور احکام اعضای گروه­های علمی تربیتی واحدهای زیر مجموعه  مجتمع؛

10- تهیه و پیشنهاد هر نوع توسعه یا انحلال واحدهای تابعه، دوره‌های آموزشی و تصویب یا اجرای رشته‌ها یا گرایش‌های تحصیلی واحد آموزشی به هیئت امناء؛

11- تهیه و تنظیم بودجه جاری، عمرانی و تحقیقاتی مجتمع و پیشنهاد به هیئت امناء؛

12- زمینه­سازی استفاده از ظرفیت اساتید، نخبگان و فارغ­التحصیلان واحدهای زیر مجموعه مجتمع؛

13- برنامه­ریزی در خصوص ارتقاء سطح دانشی، مهارتی و تهذیبی- اخلاقی مدیران، معاونین و اساتید  مجتمع؛

14- تأیید و نظارت بر کلیه امور مالی، انعقاد قراردادها، اسناد و اوراق بهادار و تعهدآور مجتمع در حدود وظایف و اختیارات خود و نیز در مواردی که مؤسس به ایشان تفویض می­نماید؛

15- ارائه گزارش عملکرد سالانه مجتمع و سایر گزارش­های درخواستی به  هیئت امناء و مرکز مدیریت  حوزه­های علمیه؛

16-انجام سایر وظایف محوله مرتبط از طرف مرکز مدیریت حوزه­های علمیه، مؤسس و هیئت امناء.

ماده 30. در صورت بروز یکی از شرایط ذیل، مجتمع برابر ضوابط مقرر در مصوبه 1080 شورای عالی حوزه‌های علمیه حسب مورد با تصویب شورای گسترش حوزه­های علمیه در مسیر توقف پذیرش، توقف فعالیت و انحلال، قرار خواهد گرفت:

1) عدم رعایت مصوبات شورای عالی حوزه‌های علمیه و مقررات مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه؛

2) فقدان یکی از شرایط مقرر در ماده 5 این آئین‌نامه در مؤسس؛

3) عدم تأمین کیفیت مناسب آموزشی، پژوهشی و تربیتی؛

4) عدم تأمین مناسب نیروی علمی و اجرایی مجتمع؛

5) عدم تأمین مناسب مالی مجتمع؛

6) تقاضای حداقل دو سوم اعضای هیئت امناء مجتمع؛

7) احراز عدم نیاز به فعالیت مجتمع توسط مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه.

فصل سوم: مجتمع وابسته

مادة 31. ارکان مجتمع وابسته، عبارت‌اند از:

1) شورای مجتمع؛

2) مدیر مجتمع.

ماده 32. تقاضای تأسیس مجتمع وابسته با پیشنهاد مرکز مدیریت حوزه­های علمیه و تأیید شورای گسترش حوزه­های علمیه صورت می­گیرد؛ پس از موافقت شورای گسترش حوزه­های علمیه با تأسیس مجتمع وابسته، ساختار و سازمان نفرات آن باید به تأیید شورای عالی حوزه­های علمیه برسد. فعالیت مجتمع وابسته پس از تأیید شورای عالی حوزه­های علمیه رسمیت می­یابد.

ماده 33. تغییر مجتمع غیروابسته دارای مجوز تأسیس و فعالیت از شورای گسترش­ حوزه­های علمیه به مجتمع وابسته باید به تأیید شورای عالی حوزه­های علمیه برسد.

ماده 34. مجتمع وابسته دارای شورایی تحت عنوان «شورای مجتمع» با ترکیب ذیل خواهد بود:

الف) مدیر مجتمع؛

ب) مدیران واحدهای زیر مجموعه مجتمع؛

ج) معاونین مجتمع؛

د) یک نفر از اساتید با سابقه حوزه­های علمیه، متناسب با حوزه فعالیت مجتمع به عنوان نماینده مدیر حوزه­های علمیه؛

تبصره: استاد موضوع این بند با حکم مدیر حوزه­های علمیه به مدت 3 سال منصوب می­شود؛ انتصاب مجدد ایشان بلامانع است.

هـ) حداکثر دو نفر از مدیران گروه های علمی- تربیتی و مهارتی، هر واحد زیر مجموعه مجتمع به تناسب موضوع و به انتخاب مدیر آن واحد؛

ماده 35.  رئیس شورای مجتمع و دبیر آن، در اولین جلسه توسط اعضاء انتخاب می‌شوند.

ماده 36. نحوة ادارة جلسات شورای مجتمع، بر اساس دستورالعملی -که با همکاری معاونت آموزش و معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه تهیه و به تأیید مدیر حوزه­های علمیه می­رسد-  خواهد بود.

وظایف و اختیارات شورای مجتمع:

ماده 37. وظایف و اختیارات شورای مجتمع به شرح ذیل می­باشد:

1-    بررسی و تصویب خط­مشی­ها، سیاست­های علمی و اجرایی مجتمع در حوزه دانشی خود در چارچوب مصوبات شورای عالی حوزه­های علمیه و مقررات مرکز مدیریت حوزه­های علمیه؛

2-     بررسی و تصویب برنامه­های بلند مدت، میان­مدت و کوتاه­مدت مجتمع و واحدهای زیر مجموعه در چارچوب مصوبات شورای عالی حوزه­های علمیه و مقررات مرکز مدیریت حوزه­های علمیه؛

3-     بررسی و تأیید کلیات، سرفصل­ها، جداول دروس و یا اصلاح آنها – که توسط واحدهای زیر مجموعه پیشنهاد می­شود_ و ارجاع به مراجع ذیصلاح جهت تصویب.

4-     نیازسنجی علمی، تهذیبی- تربیتی و مهارتی اساتید  و کارکنان به منظور توانمند­سازی و ارائه آموزش­های مورد نیاز؛

تبصره: بررسی کارشناسی مفاد بندهای فوق در یک گروه علمی مرکب از اعضای گروه­های علمی تربیتی مجتمع صورت خواهد گرفت. دستورالعمل اجرایی این تبصره توسط معاون آموزش حوزه­های علمیه تهیه و با تأیید مدیر حوزه­های علمیه ابلاغ خواهد شد.

5-     بررسی و تصویب آئین­نامه­ها و دستورالعمل­های داخلی پیشنهادی از سوی مدیر مجتمع؛

6-     بررسی و تصویب پیشنهادهای مدیر مجتمع در خصوص تأسیس، توسعه و راه­اندازی شعب، انحلال واحدهای تابعه و اجرای رشته­های جدید مصوب مرتبط، با توجه به ضرورت­ها، نیازها و اهداف و مأموریت­های مجتمع و ارجاع به مرکز مدیریت حوزه­های علمیه؛

7-     بررسی و تصویب تقویم آموزشی سال تحصیلی پیشنهادی واحدهای زیر مجموعه در چارچوب مقررات مرکز مدیریت حوزه­های علمیه؛

8-     بررسی و تأیید اعضای پیشنهادی گروه­های علمی – تربیتی و گروه­های پژوهشی واحدهای زیر مجموعه؛

9-     پیشنهاد ظرفیت پذیرش طلاب واحدهای زیر مجموعه به مرکز مدیریت حوزه­های علمیه؛

10- بررسی و ارزیابی گزارش­ها، برنامه­ها و فعالیت­های واحدهای تابعه و تصویب راهکارهای ارتقائی و اصلاحی؛

11-بررسی بودجه پیشنهادی مجتمع و ارجاع به مرکز مدیریت حوزه­های علمیه.

ماده 38. شرایط مدیر مجتمع به شرح ذیل می­باشد:

1)      اعتقاد و التزام عملی به ولایت فقیه و وفاداری به نظام مقدس جمهوری اسلامی؛

2)      التزام به رسالت‌ها، ارزش‌های اسلامی و شئون روحانیت؛

3)      برخورداری از حسن شهرت و دارا بودن صلاحیتهای اعتقادی، اخلاقی و سیاسی؛

4)      برخوردار از فضل حوزوی، شایستگی­های لازم متناسب با عرصه فعالیت مجتمع و دارای  مدرک سطح چهار؛

تبصره: در صورتی که فرد پیشنهادی ، مدرک تحصیلی رسمی حوزوی نداشته باشد، باید مراتب علمی وی بر اساس دستورالعمل شورای گسترش حوزه‌های علمیه، حداقل معادل با مدرک تحصیلی سطح چهار تشخیص داده شود.

5)      تابعیت جمهوری اسلامی؛

تبصره: در موارد ضروری با تشخیص مدیر حوزه­های علمیه و تأیید شورای عالی حوزه­های علمیه تصدی مدیریت مجتمع عالی وابسته توسط اتباع غیر ایرانی بلامانع است.

6)      تلبس دائم به لباس روحانیت؛

7)      داشتن حداقل 40 و حداکثر 60 سال سن؛

تبصره: در صورت احراز توانمندی‌های لازم توسط معاونت آموزش مرکز مدیریت حوزه­های علمیه، رعایت حداکثر سن موضوع این بند، لازم نیست.

8)      تأهل؛

9)      توانمندی در انجام دادن وظایف محوله.

ماده 39. مدیر مجتمع وابسته با پیشنهاد مرکز مدیریت حوزه­های علمیه و تأیید شورای گسترش حوزه­های علمیه و با حکم مدیر حوزه­های علمیه به مدت 3 سال منصوب می­شود؛ انتصاب مجدد ایشان بلامانع است.

ماده 40. عزل و قبول استعفای مدیر مجتمع وابسته با مدیر حوزه­های علمیه می­باشد.

ماده 41. حداکثر ظرف مدت دو ماه پس از عزل، استعفاء یا فوت مدیر مجتمع، باید فرد پیشنهادی از طرف مرکز مدیریت حوزه­های علمیه به شورای گسترش حوزه­های علمیه جهت تأیید، معرفی ­گردد؛ تا تأیید نهایی مدیر جدید، یک نفر به انتخاب مدیر حوزه­های علمیه به عنوان سرپرست مجتمع حداکثر به مدت 6 ماه ادای وظیفه می­نماید.

ماده 42. مرکز مدیریت حوزه­های علمیه موظف است دو ماه قبل از اتمام مدیریت مجتمع نسبت به معرفی مدیر اقدام نماید؛ تا تأیید مدیر جدید، مدیر قبلی(پس از اتمام مدت مدیریت خود) به عنوان سرپرست، حداکثر به مدت 6 ماه ادای وظیفه خواهد نمود.

ماده 43. وظایف و اختیارات مدیر مجتمع به شرح ذیل می­باشد:

1-     مدیریت کلان امور آموزشی، پژوهشی، تهذیبی، تبلیغی و اجرایی مجتمع براساس مصوبات شورای عالی و مقررات مرکز مدیریت؛

2-     ایجاد هماهنگی، هم­افزایی و وحدت رویه در میان واحدهای زیر مجموعه؛

3-     پیشنهاد سیاست­های علمی مجتمع در چارچوب مصوبات شورای عالی و مقررات مرکز مدیریت حوزه­های علمیه به شورای مجتمع جهت تصویب؛

4-     تعامل اثر­بخش با مراکز علمی و اجرایی مرتبط در سطح ملی و استانی در چارچوب ضوابط و مقررات؛

5-      تهیه آئین­نامه­ها و دستورالعمل­های مورد نیاز مجتمع در حدود وظایف و اختیارات خود و پیشنهاد به شورای مجتمع جهت تصویب؛

6-     پیشنهاد معاونین مجتمع به شورای گسترش حوزه­های علمیه جهت تأیید؛

7-     نصب معاونین مجتمع پس از تأیید شورای گسترش حوزه­های علمیه و نیز عزل و قبول استعفای ایشان؛

8-     تهیه و پیشنهاد کلیات برنامه­های آموزشی، پژوهشی، تهذیبی – تربیتی و تبلیغی به شورای مجتمع؛

9-     صدور احکام اعضای گروه­های علمی تربیتی واحدهای زیر مجموعه  مجتمع؛

10- تهیه و پیشنهاد هر نوع توسعه یا انحلال واحدهای تابعه، دوره‌های آموزشی و تصویب یا اجرای رشته‌ها یا گرایش‌های تحصیلی واحد آموزشی به شورای مجتمع؛

11- تهیه و تنظیم بودجه جاری، عمرانی و تحقیقاتی مجتمع و پیشنهاد به شورای مجتمع جهت تأیید و ارسال به مرکز مدیریت حوزه­های علمیه؛

12- زمینه­سازی استفاده از ظرفیت اساتید، نخبگان و فارغ­التحصیلان واحدهای زیر مجموعه مجتمع؛

13- برنامه­ریزی در خصوص ارتقاء سطح دانشی، مهارتی و تهذیبی- اخلاقی مدیران، معاونین و اساتید  مجتمع؛

14-  تأیید و نظارت بر کلیه امور مالی، انعقاد قراردادها، اسناد و اوراق بهادار و تعهدآور مجتمع در حدود وظایف و اختیارات خود؛

15- ارائه گزارش عملکرد سالانه مجتمع و سایر گزارش­های درخواستی به  شورای مجتمع و مرکز مدیریت  حوزه­های علمیه؛

16-انجام سایر وظایف محوله مرتبط از طرف مرکز مدیریت حوزه­های علمیه.

فصل چهارم: موارد مشترک مجتمع وابسته و غیر وابسته

ماده 44. هر مجتمع دارای چهار معاونت به شرح ذیل خواهد بود:

1) معاونت آموزش؛

2) معاونت پژوهش؛

3) معاونت تهذیب و تبلیغ؛

4) معاونت اجرایی.

تبصره: شرح وظایف معاونت­ها و پست­های سازمانی مجتمع توسط دفتر برنامه­ریزی و نظارت راهبردی مرکز مدیریت حوزه­های علمیه، حسب مورد با همکاری معاونت­های مربوطه تهیه و پس از تایید مدیر حوزه های علمیه ابلاغ خواهد شد.

ماده 45. تصویب دستورالعمل مربوط به سازمان نفرات مجتمع وابسته و غیر وابسته با شورای عالی حوزه­های علمیه خواهد بود؛ تعیین سازمان نفرات و تطبیق با دستورالعمل مذکور، در شورای گسترش حوزه­های علمیه صورت می­گیرد.

ماده 46. معاونان مجتمع ، باید دارای شرایط ذیل باشند:

1) اعتقاد و التزام عملی به ولایت فقیه و وفاداری به نظام مقدس جمهوری اسلامی؛

2) التزام به رسالت‌ها، ارزش‌های اسلامی و شئون روحانیت؛

3) برخورداری از حسن شهرت و دارا بودن صلاحیت­های اعتقادی، اخلاقی و سیاسی؛

4)  داشتن حداقل 25 سال؛

5) داشتن حداقل مدرک سطح سه؛

تبصره 1: در صورتی که معاون، مدرک تحصیلی رسمی حوزوی نداشته باشد، باید مراتب علمی وی بر اساس دستورالعمل شورای گسترش حوزه‌های علمیه، حداقل معادل با مدرک تحصیلی سطح سه تشخیص داده شود.

تبصره 2: در معاونت اجرایی، داشتن حداقل مدرک سطح دو، کفایت می‌کند و همچنین نیازی به دارا بودن سابقه تدریس و پژوهش نیست.

6) دارا بودن سابقه تدریس یا پژوهش مورد قبول مرکز مدیریت حوزه­های علمیه؛

7) تأهل؛

8) تلبس دائم به لباس روحانیت؛

9) توانمندی در انجام دادن وظایف محوله.

ماده 47. معاونین مجتمع­ها در ابتدای تأسیس و انتصاب­های بعدی، باید به تأیید شورای گسترش حوزه­های علمیه برسند.

ماده 48. ساختار سازمانی مجتمع­ها به شرح ذیل خواهد بود:

ماده 49. مدیران واحدهای آموزشی زیر مجموعه مجتمع­های وابسته و غیر وابسته در ابتدای تأسیس و انتصاب­های بعدی، پس از تأیید شورای گسترش حوزه­های علمیه با حکم مدیر مجتمع به مدت 3 سال منصوب می­شوند؛ سایر واحدهای زیر مجموعه مجتمع نیز باید به تأیید مرجع ذی صلاح برسند.

ماده 50. ارتباط واحدهای زیر مجموعه مجتمع با واحدهای سازمانی خارج از مجتمع فقط از طریق مدیریت مجتمع خواهد بود.

ماده 51. واحدهای زیر مجموعه مجتمع، حسب مورد باید دارای مجوز فعالیت از شورای گسترش، شورای اعطای مجوز­ها و امتیازهای علمی و سایر مراجع ذی صلاح باشند؛ واحدهای مذکور در چارچوب مأموریت­ها و شرح وظایف خود فعالیت خواهند نمود؛ قبل از تأسیس مجتمع واحدهای زیر مجموعه آن باید دارای مجوز باشند.

ماده 52. الگوی(فرم) تقاضای مجتمع­های وابسته و غیر وابسته براساس این آیین نامه و در چارچوب مصوبات شورای عالی حوزه­های علمیه تهیه و به تأیید شورای گسترش حوزه­های علمیه، خواهد رسید.

ماده 53. فرایند نگاری مجتمع­ها و واحدهای زیر مجموعه آن و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر توسط دفتر برنامه­ریزی و نظارت راهبردی با هماهنگی و همکاری معاونت­های مرتبط تهیه و به تأیید شورای گسترش حوزه­های علمیه خواهد رسید.

ماده 54. دستورالعمل مربوط به مواد مختلف این آیین­نامه غیر از موارد مندرج در این آیین­نامه، توسط دبیرخانه شورای گسترش حوزه­های علمیه تهیه و به تأیید مدیر حوزه­های علمیه، خواهد رسید.

ماده 55. سایر فرایند تأسیس و انحلال مجتمع همانند فرایند تأسیس و انحلال مرکز تخصصی و یا مؤسسه آموزش عالی حوزوی و براساس مصوبه 1080 شورای عالی حوزه­های علمیه خواهد بود.

ماده 56. این آیین نامه در 56 ماده و 26 تبصره در تاریخ 07/11/1401 به تصویب شورای عالی حوزه­های علمیه رسید و از تاریخ ابلاغ ،لازم الاجراء می­باشد.